8-mavzu. Iqtisodiy islohotlar, xususiy mulkchilikning shakllanishi. O‘zbekistonda bozor munosabatlarining rivojlanishi. Reja

birinchi 
bosqichida 
(1991-1994 yy.) ma’muriy-buyruqbozlik tizimining og‘ir oqibatlarini 
tugatish, tanglikka barham berish va iqtisodiyotni barqarorlashtirish hamda 
respublikaning o‘ziga xos sharoitlari va xususiyatlarini hisobga olgan holda bozor 
munosabatlarining negizlarini shakllantirish vazifalarini hal qilishga kirishildi. 
Buning uchun quyidagilar amalga oshirildi: 
1) islohotlarning qonuniy-huquqiy bazasini shakllantirish va rivojlantirish. Bu 
davrda mulkchilik, davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish, tadbirkorlik 
to‘g‘risidagi va boshqa ko‘plab bozor munosabatlarini shakllantirishga 
yo‘naltirilgan qonunlar qabul qilingan;
2) kichik xususiylashtirishni amalga oshirish hisobiga ko‘p ukladli iqtisodiyot 
negizlarini yaratish; 
3) ishlab chiqarishning pasayib borishiga barham berish, moliyaviy ahvolning 
barqarorlashuvini ta’minlash. 
Bu davrda (1992-1994 yillarda) asosan savdo, aholiga maishiy xizmat 
ko‘rsatish, maxalliy sanoat korxonalarini, uy-joylarni davlat tasarrufidan chiqarish 
va xususiylashtirish jarayonlari amalga oshirildi. Buning natijasida 69 mingdan ortiq 
ob’ektlar davlat tasarrufidan chiqarildi, ulardan 18,4 mingtasi xususiy mulkka o‘tdi. 
3569 ta aksiyadorlik jamiyatlari tuzildi. Kichik va o‘rta tadbirkorlik sub’ektlarining 
soni 80 mingga etdi.
O‘zbekistonda shakllanayotgan xususiy mulk ikki turdan iborat bo‘lib, 1) 
yakka tartibda faoliyat ko‘rsatuvchi tadbirkorlarning, dexqon va fermerlarning 
xususiy mulki, 2) ularning shirkat xo‘jaliklaridagi paylar, aksiyadorlar 
jamiyatlaridagi aksiyalar, uyushma ulushlaridan iborat kooperativ xususiy mulk. 
Iqtisodiy hayotni erkinlashtirish Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan asoslab 
berilgan iqtisodiy islohatlarni yanada chuqurlashtirishning quyidagi ustuvor 
yo‘nalishlari bilan uzviy bog‘liq: 
1
Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари. -Т.: Ўзбекистон, 1998. 179-бет. 

---

1.
Xususiylashtirishni yanad chuqurlashtirish va amalda mulkdorlar sinfini 
shakllantirish. 
2.
Kichik va o‘rta biznesni rivojlantirish. 
3.
Iqtisodiyotga xorij sarmoyalarini keng jalb etish. 
4.
Mamlakat eksport salohiyatini rivojlantirish va mustahkamlash. 
5.
Iqtisodiyotdagi tarkibiy o‘zgarishlarni davom ettirish. 
Ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning