7-mavzu: Buyrak. Ularning yoshga qarab o‘zgarishi. Siydik yo‘li, qovuq, siydik chiqarish kanali, ularning yoshga qarab o‘zgarishi

Yurak venalari
Yurak arteriyalari ikkita bo'lib, venalari ko'p bo'ladi va yurakning o'ng bo'lmachaga turli yo'llar bilan yetib boradi. Yurakning kichik venalari o'ng bo'lmachaga to'g'ridan-to'g'ri ochiladi. Uning boshqa venalari yurak venalarining sinusiga quyiladi. Yurak venalarining sinusi orqadagi toj egatida yotadi va yurakning o'ng bo'lmachasiga quyiladi. Yurakning vena kengaymasi — sinus coronarius ga quyidagi venalar quyiladi:
1) v.cardiaca magna — yurakning katta venasi. Bu vena oldingi qorinchalararo vena — v.interventricularis anterior hamda chap qirradagi vena — v.marginalis sinistra larning quyilishidan hosil bo'ladi;
2) v.ventriculi sinistri — chap qorincha venasi;
3) v.obliqua atrii sinistri — chap bo'lmachaning qiyshiq venasi;
4) v.cardiaca media — yurakning o'rta venasi;
5) v.cardiaca parva — yurakning kichik venasi. Bu venaga v.marginalis dextra — o'ng qirra venasi, hamda v.venticuli dextri — o'ng qorincha venalari quyiladi;
6) v.v.cardiaca minimae — yurakning mayda (eng kichik) venalari o'ng bo'lmacha venalaridan — v.v.atriales dextrae hamda o'ng qorincha venalari — v.v.ventriculares dextrae dan tashkil topadi. Bundan tashqari yurakda R .Vessen (1706) va A.Tebeziya (1708) tomonidan aniqlangan, yurakning qorinchalariga ochiladigan qon tomirlar ham bo'ladi.
O'pka venalari — venae pulmonales
O'pka venalari ikki juft bo'lib, yurakning chap bo'lmasiga quyiladi. Vena nomi bilan atalsa ham ichida kislorodga boy bo'lgan arterial qon bo'ladi. Venae pulmonales o'pka venalari quyidagi venalardan hosil bo'ladi:
1) Venae pulmonales dextra superior — o'ng o'pkaning yuqori venasi;
2) Venae pulmonales dextra inferior — o'ng o'pkaning pastki venasi;
3) Venae pulmonales sinistra superior — chap o'pkaning yuqori venasi;
4) Venae pulmonales sinistra inferior — chap o'pkaning pastki venasi.
I. Vena pulmonalis dextra superior — o'ng o'pkaning yuqori venasiga quyiladigan venalar kiradi:
1) v.apicalis — o'ng o'pka yuqori bo'lagi uchidagi vena;
2) v.anterior — o'ng o'pka yuqori bo'lagining oldingi venasi;
3) v.posterior — o'ng o'pka yuqori bo'lagining orqa venasi;
4) v.lobi medii — o'ng o'pka o'rta bo'lagi venasi.
II. Vena pulmonalis dextra inferior — o'ng o'pkaning pastki venasiga quyiladigan venalar kiradi:
1) v.superior — o'ng o'pka pastki bo'lagining yuqori venasi;
2) v.basalis communis — o'ng o'pka pastki bo'lagi umumiy asosidagi vena;
3) v.basalis inferior — o'ng o'pka pastki bo'lagi asosining pastki venasi.
III. Vena pulmonalis sinistra superior — chap o'pka yuqori bo'lagi venasiga quyiladigan venalar:
1) v.apicoposterior — chap o'pka yuqori bo'lagi uchidagi orqa vena;
2) v.anterior — chap o'pka yuqori bo'lagining oldingi venasi;
3) v.lingularis — chap o'pka yurori bo'lagining tilcha venasi.
IV. Vena pulmanalis sinistra inferior — chap o'pka pastki bo'lagi venasiga quyiladigan venalar:
1) v.superior — chap o'pka pastki bo'lagining yuqori venasi;
2) v.basalis communis — chap o'pka pastki bo'lagining asosidagi umumiy vena;
3) v.basalis superior — chap o'pka pastki bo'lagining asosidagi ustki vena;
4) v.basalis inferior — chap o'pka pastki bo'lagining asosidagi pastki vena.