7. Dunyoqarashni shakllantirishda madaniyat mezonlari va umummadaniy dunyoqarashning omillari

2. Ta’lim tarbiyaning birligi tamoyili. 
Ta’lim va tarbiyaning oʻzaro bog‘liqligi 
isbot talab etmaydigan haqiqatdir. Har qanday bilim ma’lum tarbiyaviy ta’sirga ega va 
har qanday tarbiyaviy tadbir oʻzida bilim asosini aks ettiradi. Bu hayotiy qonuniyat 
boʻlib, biz ta’lim jarayonida uni hisobga olishimiz lozim. Ta’lim jarayonida 
oʻtilayotgan barcha mavzularning mazmunidan kelib chiqadigan tarbiyaviy jihatlarini 
toʻg‘ri belgilash va uni ta’lim bilan birga bir butunlikda amalga oshirishni ta’minlash 
juda qulay. Chunki tarbiya his-hayajon va amaliy hayot bilan chambarchas bog‘liq.
Bu esa bilimlarni puxtaroq oʻrganishga yordam beradi. Bilimlar esa ana shu 
tarbiyaviy jihatlarni mustahkamlashga ta’sir etadi. Bilimlar hayotni, hayotiy 
qonuniyatlarni bilishga xizmat qilsa, tarbiya hayotga nisbatan toʻg‘ri munosabat tarkib 
topishini ta’minlaydi. Demak, bir butun ta’lim jarayonida ikki oʻzaro bog‘liqlik: 
hayotni bilish va unga boʻlgan munosabatni tarkib toptirish jarayoni sodir boʻlar ekan. 
Ta’lim-tarbiyaning birligi ta’lim jarayonini toʻg‘ri tashkil qilishga va oʻqitishga xilma 
xil metod va uslublardan foydalana olishga koʻp jihatdan bog‘liq. Ta’lim bilan 
tarbiyaning birligini ta’minlamoq uchun:
a) bayon qilinayotgan oʻquv materiallarning mazmunini ham ilmiy, ham 
g‘oyaviy jihatdan toʻg‘ri tashkil qilinishi;
b) oʻqitilayotgan mavzuning ilmiy va tarbiyaviy mohiyati ochib berilishi, ta’lim 
jarayonida ma’lumotlardan fodalanish imkoniyati yaratilishi;
v) bayon qilinayotgan ilmiy bilimlarning puxta va mustahkam oʻzgartirilishi va 
turmushda unga amal qilinishi;
g) ta’limda muammoli jarayonni vujudga keltirish, oʻquvchi-talabalarning 
qiziqishlari, faolligi va tashabbuskorligini ta’minlashga e’tiborning kuchaytirilishi; 
d) ta’lim jarayonida oʻquvchi-talabalarning uyushqoqligini intizomlik va 
javobgarlikni sezish, oʻzaro yordam hislarini tarbiyalanishni ta’minlash zarur.