7- mavzu. Global va regional ekologik boshqaruv

6. O’zaro ekologik konsultastiyalash prinstipi bundan oldingi ax­borotlash prinstipining davomi. Konsultastiyalash yoki maslahatlashish prinstipi yuzaga kelgan ekologik inqiroz holati keng yoyilishining ol­dini olish, uni bartaraf qilishning xalqaro boshqaruvning strategik maqsadi va taktik vazifalarini aniqlab olish, unga qarshi kurashish­ning chora-tadbirlar ko’lami va yo’llarini aniqlashtirishga imkon yara­tadi.
7. Ekologik inqirozli holatda davlatlarning o’zaro yordam ko’rsatish prinstipi davlatlarning o’zaro gumanitar yordam ko’rsatish va oqibatda o’z milliy xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan harakatlar toifasiga ki­radi. Markaziy Osiyoda vujudga kelgan Orol muammosini hal qilishda 300 dan ziyod davlat yoki nodavlat tashkilotlarning ishtirok etishi va key­ingi 10 yil mobaynida ularning yuz millionlab AQSh dollari miqdorida bizlarga moddiy yordam ko’rsatishlari bunday olijanob prinstipni amalda qo’llanilayotganiga dalil bo’la oladi.
8. Ekologik nizolarni tinch yo’llar bilan hal etish prinstipi xalqa­ro huquq sub’ektlari orasida ushbu nizolar orqali atrof tabiiy muhitga yanada ko’proq zarar etkazuvchi «sovuq urush»larning yoki harbiy to’qnashuv­larning oldini olishga qaratilgandir. Zamon talabi – har qanday salbiy jarayonlarni diplomatik vositalar orqali boshqarish va davlatlarning butun kuchini har qanday urushlarga emas, balki insonlarga xavf solayotgan ekologik inqirozlarga sarf qilishlarini da’vat qilishidir.
9. Ekologik muammolarni barqaror rivojlanish qoidalari orqali hal qilish prinstipi «Rio – 92» konferenstiyasining deklarastiyasida o’z aksini topgan bo’lib, u global va regional boshqaruvda ekologik muammo­larni ijtimoiy va iqtisodiy muammolar bilan bir paytning o’zida kom­pleks ravishda echishni talab etadi.
Barcha global va regional miqyosidagi ekologik boshqaruv, albatta, huquqiy me’yorlar orqali hal etiladi. Unda davlat rahbarlari va siyo­satchilarning xohish-irodasi emas, balki xalqaro hamjamiyatning ongli yondashuvi orqali amalga oshirilishi lozim. Xalqaro hujjatlarni fanda atrof-muhitni xalqaro-huquqiy muhofaza qilish manbai deb ataladi.
Xalqaro boshqaruvda qo’llaniladigan huquqiy hujjatlarga shartnoma, kelishuv, konvenstiya, rezolyustiya, xartiya, deklarastiya, qaror (protokol)lar kiradi. Ayrim hollarda xalqaro-huquqiy hujjatlarga davlatlarning ichki qonunlarini ham kiritadilar, qachonki, milliy qonunlar xalqaro huquq me’yorlariga nisbatan atrof-muhit muhofazasini ko’proq ta’min­lab bera oladigan bo’lsa. Nima bo’lganda ham, milliy qonunchilik, bizning fikrimizcha, to’lig’icha xalqaro-huquqiy manba bo’la olmaydi. Faqatgina ma’lum bir xalqaro huquq sub’ekti bo’lmish davlatlar hududida ekologik talablarga ko’proq javob beradigan normalar qo’llanishi mantiqan to’g’ri deb topilgandir.