7- mavzu. Global va regional ekologik boshqaruv

3. Insonlarning ekologik huquqining afzalligi prinstipi Er yuzidagi barcha insonlar, irqiy, milliy, diniy, ijtimoiy kelib chiqi­shidan qat’i nazar, yashash huquqiga egadirlar. Yashash huquqi esa inson huquqlarining birlamchi omilidir. BMT Nizomining uchinchi xatboshi
1-moddasiga binoan, xalqaro hamkorlikni amalga oshirishda davlatlar o’z boshqaruvida «inson huquqlari va erkinliklarini hurmat qilishlari va ularni rag’batlantirishni rivojlantirishlari» asosida olib borishla­ri kerak.15
4. Hamma bosqichda ekologik nazoratlash prinstipi yuqorida sanab o’tilgan xalqaro-huquqiy qoidalarning amaliy tatbig’ini kuzatib borish va kafolatlovchi institutlar tizimini yaratishni talab etadi. Agarda xalqaro ekologik hamkorlik me’yorlarining amaliy tatbig’i uning qatnash­chilari yoki uchinchi bir vakolatli idoralar tomonidan nazorat qilinmasa, har qanday xalqaro hujjat deklarativ ko’rinishda namoyon bo’ladi va ular qog’ozda qolib ketadi. Bunday xalqaronazorat institutining universal tarzda BMTning EKOSOS, YuNEP, YuNESKO, TMXI, JSST, XDK, MA­GATE kabi umumiy yoki maxsus masalalar bo’yicha tuzilgan tashkilotlar yoki regional tarzdagi – OBSE, ADA, ABT, ADT, ASEAN kabi tashkilotlar to­monidan olib borilishi maqsadga muvofiq bo’ladi.
Markaziy Osiyo mintaqasida maxsus vakolatli davlatlararo ekologik boshqaruv tashkilotlarini tuzish va uning qoshida ishtirokchi davlatlar­dan nazorat, tergov va sud organlarini barpo etish zamon talabidir.
5. Ekologik axborot almashuvi erkinligi prinstipi xalqaro hamkor­lik qatnashchilaridan o’z milliy chegaralarida yuz berayotgan atrof tabiiy muhitning salbiy o’zgarishlari haqidagi ma’lumotlarni o’z muddatida ax­borot berib borishni nazarda tutadi. Chunki ekologik jarayonlar ma’muriy chegarani «tan olmaydi» va ular qo’shni mamlakatning ekologik xavfsizlik darajasiga salbiy ta’sir etishi mumkinligini e’tirof etadi. O’z payti­da va tezkor olingan axborot ekologik xavfning oldini olishi hamda uni birgalikda yoki xalqaro hamjamiyat yordamida bartaraf qilishni boshqarib borish imkoniyatini beradi.