6-Mavzu: Texnologiya fanida o’qitish shakllari Reja


Korxonaga ekskursiyani tashkil qilish texnologiyasi



Download 101,2 Kb.
bet5/20
Sana12.03.2022
Hajmi101,2 Kb.
#491699
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20
Bog'liq
6-мавзу

Korxonaga ekskursiyani tashkil qilish texnologiyasi
Ekskursiya mehnat ta’limining shunday bir shaklidirki, uning borishi jarayonida o`quvchilar asbob-uskunalarni texnologiya va mehnat jarayonlarini ishlab chiqarish sharoitida mehnatni tashkil etishni kuzatadi va o`rganadi. Korxonaga ekskursiyalar o`quvchilarni korxona bilan uning asbob-uskunalari, mehnat jarayonlarining tashkil etilishi va ishlab chiqariladigan mahsuloti bilan umumiy va aniq soha tarzida tanishtirish maqsadida ham ishlab chiqarishning aniq masalarining ya’ni asbob-uskunalarining eng ya’ni namunmlarini va ishlab chiqarishning zamonaviy texnologiyasini ilgor ish usullari va mehnatni ilmiy asosda tashkil etish metodlarini o`rga-nish maqsadida ham tashkil etilishi mumkin.
Umumiy tanishtirish harakteriga ega bo`lish ekskursiyani ta’limining biror bo`limi (yog´och va metallga ishlov berish xizmat ko`rsatish mehnat va kasb ta’lim biror operatsiyasi va hokozolar) boshlanishidan oldin o`tkazilishi kerak. Aniq mavzuga bag´ishlangan ekursiyalarni dasturdagi biror mavzuni o`tishdan keyin yoki undan oldin o`tkazilgan ma’qul. Ekursiya odatda 15-20 o`quvchidan iborat bitta sinf bilan frontal ravishda o`tkaziladi, biroq ekskursiya jarayonida ayrim o`quvchilar uchun yakka holda maslahatlar va izohlar berish istisno qilinmaydi.
Mehnat o`qituvchisi yoki ekskursovod (git) ekskursiya jarayonida o`quvchilarning kuza-tishiga rahbarlik qilib turadi, ularning ishlash tamoyiliga va mahsulot ishlash texnologiyasiga, mehnatni tashkil etish va hokazolarga jalb qilinadi; bular o`rtasida ob’ektiv ravishda mavjud bo`lgan aloqalarni aniqlash va taqqoslash yo`li bilan umumiy tamoyillarni bilib olishni o`rgatadi.
Masalan o`quvchilar o`quv ustaxonalaridagi mashg´ulotlarda asosan yog´och, metall, gaz-lamaga ishlov berishning qo`lda bajariladigan operatsiyalarini o`rganib oladilar. Tegishli korxonalarga o`tkazilgan ekskursiya jarayonida ular eng yangi stanok jihozlari bilan va yuqori unumli mehnat usullari bilan tanishadilar. O`quvchilar o`quv ustaxonalari va ishlab chiqarishdagi mehnat jarayonlarini taqqoslab, faqat o`quvchilar mehnatining sifatinigina emas, balki mehnat unumdorligini oshirishni ham ta’minlaydigan xilma-xil dastaki va stanok moslamalaridan keng foydalanish yo`li bilan qo`lda bajariladigan ishlarni mexanizatsiyalash zarur, degan mustaqil xulosalarga keladilar. Bunday ekskursiyalar o`quvchilarda o`zlari qurgan narsalari to`grisida yorqin taassurotlar qoldiradi, ularning bilim doirasini kengaytiradi, bo`lajak ixtisosligiga bo`lgan qiziqishini va mehnatni qayta qurish munosabatini shakllantiradi, bilish faolligini rivojlantirishga imkon beradi va ishlab chiqarish intizom asoslarini qaror toptiradi.
Korxonaga o`tkaziladigan har qanday ekskursiyaning mazmuniga quyidagi aniq, ajratilgan uchta bosqich kirishi lozim:
1. Kuzatish ob’ektini oldindan tanlash, uning aniq maqsadlari va vazifalarini aniqlash korxonaga dastlabki tarzda borib ko`rish zarur xujjatlarni ekskursiyani o`tkazish tartibi o`quvchilar uchun beriladigan topshiriqlar va hisobotlarni shakllarini tayyorlashdan iborat bo`l-gan tayergarlik bosqichi
2. Mehnat o`qituvchi yoki ekskursiyani olib boruvchi (gid) tomonidan ekskursiyani maqsadlari hamda vazifalari korxona hovlisida va boshqa belgilangan joylarda o`zini tutish qoidalari kuzatish obektlari ekskursiya marshruti to`grisida suhbat o`tkazish o`quvchilarning bevosita kuzatishi va zarur vazifalarini bajarishi.
3. Ekskursiyaga yakun yasash ekskursiya jarayonida paydo bo`ladigan masalalarni hal qi-lishga qaratilgan yakunlovchi suhbat o`tkazish bilan cheklanmaydi. Mehnat bo`yicha navbat-dagi mashg´ulotlarda bajariladigan vazifalarni va hisobotlarni tahlil qilish hamda jamoada erkin ravishda muhokama qilish yo`li bilan ekskursiyaga uzil kesil yakun yasaladi.
Mehnat ta’limidagi frontal, zveno va yakka holatdagi dars texnologiyasi.
Mehnat ta’limi mashgulotlari o`qituvchiga o`quv materialining mazmunidan kelib chiqib, o`quvchilarning o`quv mehnat faoliyatini frontal, zveno va yakka tarzda tashkil etishdan keng foydalanish imkonini beradi.
Chunonchi, mashgulotlarning frontal tarzda tashkil etish guruhidagi barcha o`quvchilar ayni bir xil o`quv materialini bir vaqtda o`rganadilar va bir xil mehnat vazifalarini bajaradilar. Yangi mehnat operatsiyalari va usullarini o`rganish vaqtida bu shakldan foydalanish maqsadga muvofiqdir. U mehnat ta’limi o`qituvchisining mashg´ulotga tayyorgarlik ko`rish ishini osonlashtiradi (mehnat topshiriqlarining bir xil-ligi, o`quvchilarga kirish instruktaji berish shaklida taqsim qilinadigan o`quv materiali, asboblar va moslamalarning cheklangan ro`yxati va hokazolar).
O`quvchilar topshiriqlarni mustaqil ravishda bajarishga o`tishga bu shaklning o`rnini boshqasi, ya’ni zveno yoki yakka holdagi shakl holatda boshlaydi, hamda frontallikning buzilishi muqarrar bo`lib qoladi, chunki bir xil o`quvchilar ishda boshqalardan o`zib ketadilar. Shu sababli frontal shakl mashgulotning boshlangich qismidagina saqlanib qoladi va joriy frontal instruktaj o`tkazish vaqtida zarur bo`ladi.
O`quvchilar har-xil o`quv-mehnat topshiriqlar berilganda mehnat mashgulotini tashkil etishning shaklida foydalaniladi. Ishlarning murakkabligiga qarab, ularni bajarish 2-3 o`quvchiga (zvenoga) topshiriladi. Bunday tashkil etish ko`pincha texnik modellarni, o`quv asboblarini tayyorlash vaqtida, otaliq qiluvchi korxona yoki o`z maktabining xilma-xil ishlab chiqarish buyumlarini bajarish vaqtida qo`llaniladi. Tashkil etishning bu shakli o`quvchilarda topshirilgan ish uchun mas’uliyatni his qilish va o`zaro yordam ko`rsatish, jamoatchilik va do`stlik singari muhim shaxsiy sifatlarni tarkib topti-rishga imkon beradi.
Tashkil etishning zveno shakli bir o`quvchiga amalda qiladigan murakkab buyumlarni ijodiy ravishda ixtirochilik qilish va tayyorlash uchun shart-sharoit yaratib beradi. Biroq tashkil etishning zveno shakli bir qancha kamchiliklarga egadir, ya’ni o`qituvchining darsga tayyorgarlik ko`rish ishlari birmuncha ko`payib ketadi, zvenoning xamma a’zolari ham bir xilda gayrat bilan ishlamaydilar, natijada xilma-xil rivojlanishga va mehnat tayyorgarligiga ega bo`ladilar, kirish instruktajni o`tkazish hatto yozma grafik instruktsiyalaridan foydalanganda ham murakkablashib ketadi.
O`quv ustaxonalarida tegishli jihozlar etishmaganda va o`quvchilar maxsus grafik asosida o`qitilganda (tokarlik, frezerlik stanoklarida tikish mashinasida ishlash) yoki o`qituvchi ancha yaxshi o`zlashtiradigan o`quvchilar bir muncha murakkab yakka holda bajaradigan topshiriqlar bergan vaqtda mehnat darsida mehnat mashgulotlarini tashkil etishning yakka holdagi shaklidan yoki zveno bo`lib topshiriqlarni bajarish shaklida foydalanishga to`gri keladi. Bunda o`quvchilarning qiziqishlarini, ularning tayyorgarlik darajasini hisobga olish kerak.
Amaliy mashgulotlarni tashkil etishning yuqorida ko`rib chiqilgan har bir shaklida mehnat bo`yicha mashgulotlarda foydaliniladi yoki ular bitta amaliy mashgulotlarga ham tadbiq qilinishi mumkin. Bu borada mashgulotlar quyidagicha tamoyilga binoan tashkil etilada.

Download 101,2 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish