6-mavzu: qishloq xo’jaligi infratuzilmasining turlari va ahamiyati

Uning darajasini aniqlash uchun sof foydani tannarxga kiritilga xarajatlarga taqsimlab, natija 100 ga ko‘paytiriladi. Bunda quyidagi tenglikdan foydalaniladi:

Bu ko‘rsatkich yordamida korxona, tarmoq miqyosida yoki alohida mahsulotlar turlari bo‘yicha xarajatlarning iqtisodiy samaradorlik darajasi aniqlanadi. Bu ko‘rsatkichlar darajasi qanchalik yuqori bo‘lsa, bu iqtisodiy samaradorlik darajasi ham shunchalik yuqori ekanligidan dalolat beradi. Masalan, rentabellik darajasi 20 foiz bo‘lsa, bu qilingan har bir so‘m xarajat evaziga korxonada 20 tiyindan sof foyda olinganligini anglatadi.

Korxona faoliyatining iqtisodiy samaradorligiga baho berishda rentabellik me’yori ko‘rsatkichidan ham foydalaniladi. Ushbu ko‘rsatkichni aniqlash uchun sof foyda summasi xo‘jalikda foydalanilayotgan barcha ishlab chiqarish fondlari umumiy qiymatiga taqsimlanadi va natija 100 ga ko‘paytiriladi. Bunda quyidagi tenglikdan foydalaniladi:

Bunda: Rm – rentabellik me’yori, foizda;

OFq – aylanma fondlarning o‘rtacha yillik qiymati, ming so‘mda;

AFq – asosiy fondarning o‘rtacha yillik qiymati, ming so‘mda;

Bu ko‘rsatkich korxonada sarflangan barcha ishlab chiqarish fondlarining bir birligi evaziga qancha foyda olinganligini anglatadi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!