6-mavzu: qishloq xo’jaligi infratuzilmasining turlari va ahamiyati

Tovarning hayotiylik davri egri chiziqlari turlari:

Marketing inglizcha “market” so’zidan olingan bo’lib, bozor, bozordagi faoliyat ma’nolarini anglatadi. Marketing tushunchasi bozor bilan bog‘liq bo‘lgan istalgan faoliyatni o‘z ichiga oladi. Marketing murakkab va ko‘p qirrali tushunchadir.

Marketing atamasi isteʼmolga XIX asrning 60-yillarida Makkovern tomonidan kiritilgan. Marketing nazariy konsepsiya va tijorat faoliyatining oʻziga xos hodisasi tarzida XX asrning boshlarida AQShda ilk bor qoʻllanildi.

Ishlab chiqarish va kapitalning yuksak darajada toʻplanishi, xalqaro bozorda keskin raqobatning vujudga kelishi mahsulot sotish muammosini obyektiv tarzda birinchi oʻringa chiqardi.

Zamonaviy marketing - bu korxonaning yuqori foyda olish maqsadida xaridorlarning real so‘rovlari va bozorni kompleks o‘rganish asosida xizmat ko‘rsatish, tovar ishlab chiqarish va sotish faoliyatini tashkil etish tizimidir.

Marketing tahliliy, ishlab chiqarish, sotuv hamda boshqaruv va nazorat funksiyalarini bajarishi lozim.

Tahliliy funksiya asosan iste’molchilar va raqobatchilarni, shuningdek, tovarning harakatlanishi va sotuv xarakteri, bahoni shakllantirish tizimi va reklamani o‘rganishga borib taqaladi. Shu bilan birga korxonaning ichki muhiti, uning ishlab chiqarish imkoniyatlari, raqobatbardoshligi va hokazolar ham tahlil qilinadi.

Ishlab chiqarish funksiyasi doirasida quyidagi vazifalar hal qilinadi:

• yangi tovarlar ishlab chiqarishni tashkil etish;

• yanada mukammal texnologiyalarni ishlab chiqish va joriy qilish;

• ishlab chiqarishni moddiy-texnika resurslari bilan ta’minlash;

• mahsulot sifati va uning raqobatbardoshligini baholash.

Sotuv funksiyasiga quyidagilar kiradi:

• tovarni harakatlantirish tizimini tashkil etish;

• servisni tashkil qilish;

• talabni shakllantirish va sotuvni rag’batlantirish tizimin tashkil etish;

• maqsadli yo‘naltirilgan tovar siyosatini amalga oshirish;