6-Мавзу: Классик иқтисодий мактабнинг вужудга келиши

Уильям Петти (1623-1687)-Англия классик сиёсий-иқтисодининг асосчиси
асосий иқтисодий асарлари

• “Солиқлар ва йиғимлар тўғрисида трактат” (1662)
• “Сўз донишмандларга” (1665)
• “Ирландиянинг сиёсий анатомияси” (1672)
• “Сиёсий арифметика” (1676)
• “Пул тўғрисида бир неча оғиз сўз” (1682)

• муомала соҳасининг ишлаб чиқариш соҳасига бўлган таъсирини инкор этади;
• товар ва хизматлар қийматининг шаклланишида сарфли механизмни қўллаш;
• иш ҳақини меҳнат баҳоси сифатида талқин қилиш, унинг миқдорини эркин рақобат шароитида доимо минимал даражага интилади деб қараш;
• иқтисодий жараёнларни таҳлил қилишда статистик услублардан фойдаланиш;
• иқтисодий муаммоларни тушунтириб беришда табиий фанлар, айниқса тиббиёт, анатомия фанлари ва бошқа ўхшатмалардан усталик билан фойдаланиш.

У. Петтининг услубий қарашлари.
1
2
3
4
Бойлик назарияси

Қиймат назарияси

У.Петти қийматни талқин қилишда икки хил ёндашувга асосланади:
1-ёндашув:

Даромадлар назарияси

Ишчининг даромади сифатидаги иш ҳақи
Ишчининг даромади сифатидаги иш ҳақи
Ер эгаларининг даромади сифатидаги рента бу, қишлоқ хўжалигида ишлаб чиқарилган маҳсулот қиймати билан уни ишлаб чиқаришга кетган ҳаражатлар ўртасидаги фарқ
Ер эгаларининг даромади сифатидаги рента бу, қишлоқ хўжалигида ишлаб чиқарилган маҳсулот қиймати билан уни ишлаб чиқаришга кетган ҳаражатлар ўртасидаги фарқ
Ер участкасининг бозорга узоқ–яқинлигига боғлиқ бўлган рента
Ер участкасининг бозорга узоқ–яқинлигига боғлиқ бўлган рента

• «Франция ҳолатининг муфассал тавсифи...» (1695)
• «Францияни қоралаш.» (1707)
• «Бойлик, пул ва соликларнинг табиати тўғрисида мулоҳаза»
• «Пулнинг камёблиги тўғрисида тадқиқот»

П.Буагильбер-Франция классик сиёсий