6-mavzu: ilmiy tadqiqotda modellashtirish va nazariy tadqiqot usullari

6-MAVZU: ILMIY TADQIQOTDA MODELLASHTIRISH VA NAZARIY TADQIQOT USULLARI 

TEST

1. 
   Tadqiqotning muhim usullaridan biri?
   

A) modellashtirish

B) empirik

C) tnazariy

D) hammasi to’g’ri

2. 
   «Model» atamasi lot. modulus, frans. modile  so‘zlaridan olingan bo‘lib, qanday ma’nolarini anglatadi?
   

A) me’yor

B) namuna

C) me’yor va namuna

D) to’g’ri javob yo’q

3. 
   Model qanday unsurlardan qurilgan bo‘lishi mumkin?
   

A) moddiy

B) ideal

C) moddiy yoki ideal

D) to’g’ri javob yo’q

4. 
   …– bu o‘rindosh – ob’ekt bo‘lib, asl, real ob’ektning qiziqish o‘yg‘otadigan xossa yoki funksiyalarini nusxa sifatida qaytaradi, shu bois uni almashtiradi va tadqiqot predmetiga aylanadi.
   

A) model

B) vosita

C) tadqiqot

D) ta’limot

5. 
   Tadqiqot olib borish maqsadida model qancha yo‘nalishda tuziladi va o‘rganiladi?
   

A) 2

B) 3

C) 4

D) 5

6. 
   Fanlarda modellashtirish usuli asosiy tadqiqot usullaridan biri hisoblanadi.
   

A) postnoklassik

B) metrologiya

C) falsafa

D) metodologiya

7. 
   Kibernetika va kompyuter texnologiyasi fanlari doirasida qanday usuli ishlab chiqildi?
   

A) axborotli modellashtirish

B) kompyuterli modellashtirish

C) matematik modellashtirish

D) fizik modellashtirish

8. 
   Tuzilgan matematik model qanday talablariga javob berishi lozim?
   

A) to‘lalik

B) ayniylik

C) aniqlik va tejamkorlik

D) Barcha javob to’g’ri

9. 
   Kompyuterli modellashtirish yordamida matematik va matematik mantiq sohalarida ham bir qator muhim natijalarga erishildi.
   

A) matematik

B) matematik mantiq

C) matematik va matematik mantiq

D) to’g’ri javob yo’q

10. 
    Tatbiq qilish ko‘lamiga qarab modellashtirish qanday usullar qatoriga kiradi?
    

A) umumilmiy

B) dasturiy

C) empirik

D) mujassamlashgan

11. 
    Unsuri va tarkibiga qarab model moddiy, ideal va belgili (simvolik) bo‘lishi mumkin?
    

A) moddiy

B) ideal

C) belgili (simvolik)

D) Barcha javob to’g’ri

12. 
    Tadqiqotda modeldan foydalanishni qanday yo‘nalishi mavjud:
    

A) ob’ektdan – modelga

B) modeldan – ob’ektga (oldin model quriladi, u tadqiq qilingandan keyin ob’ekt – mahsulot ishlab chiqariladi).

C) Hammasi to’g’ri

13. 
    Modellashtirishning asosiy turlarini ko’rsating:
    

A) predmetli, fizik, mantiqiy

B) matematik, axborotli

C) xayoliy va kompyuterli

D) hammasi to’g’ri

14. 
    natijaga olib keladigan usullardan biri nima?
    

A) analiz va sintezdir

B) tekshirish

C) taxlil qilish

D) amalga oshirish

15. 
    Amalda yoki fikran ob’ektni qismlarga (unsurlarga) bo‘lish va ularni har birini alohida-alohida o‘rganish usuli nima?
    

A) Analiz

B) Sintez

C) Gibrit

D) Dinamik

16. 
    Yunoncha so’zdan olingan bo’lib – ajratish, parchalash, farqiga borish ma’nosini beruvchi termini ko’rsating.
    

A) Analiz

B) Sintez

C) Gibrit

D) Dinamik

17. 
    Empirik bilish darajasidagi analizda konkret xossalar va qiymatlar haqida nima hosil bo‘ladi?
    

A) fakt

B) tavsif

C) obraz

D) hammasi to’g’ri

18. 
    Analogiya bo‘yicha tadqiqot o‘tkazishni qanday turlari mavjud?
    

A) xossalar bo‘yicha analogiya

B) strukturalar bo‘yicha analogiya

C) munosabatlar bo‘yicha analogiya

D) hammasi to’g’ri

19. 
    Gipotezani ishlab chiqishda qanday usullardan foydalanadilar?
    

A) analogiya, to‘liqsiz induksiya

B) umumlashtirish

C) ehtimoliy sillogizm

D) hammasi to’g’ri

20. 
    Tushuntirishni ko‘lamiga qarab gipoteza qanday bo‘lishi mumkin?
    

A) umumiy

B) juz’iy

C) yakka

D) hammasi to’g’ri