6- маъруза Юқори кучланишли аппаратларни монтажи

6.3.2. Элегазли ўчиргичлар ишлатилиш принципи
Замонавий автокомпрессорли элегазлиўчиргичлар (АЭУ). Асосан бир босқичли ўчиргичлар жаҳон бозоридан юқори кучланишли вакуумли ва бошқа тўрдаги ўчиргичларни сиқиб чиқармоқда ва ҳаволи мойли ўчиргичларга рақобат бардошлиги ҳар хил йўналишдаги мўлжалланганларга нисбатан олиб борилмокда.
Автокомпрессорли элегазли ўчиргичлар ОТҚ учун ва ҳар хил электрэнергеттик ускуналарга ва элегазли ШТҚ учун яратилмокда. Бўндай ўчиргичлар оддий тузилишга эга бўлиб, кам ҳаракатланувчи элементли шовқин даражаси паст ва газларни атроф муҳитга отиб чиқармайди. АЭУ ҳаволи ўчиргичларга нисбатан юқори учириш қобилиятлиги, бир ерда ажралишли, кам сиғимли ва енгил юқори ишончликка эга. Бўндай ўчиргичларда бир қатор механик пиневматик элементлар бўлмайди ва ҳаво тизимли ўчиргичлардаги механик сабабларга кўра 40% дан кўпроқ содир бўладиган ҳалакатлар йўқ, ҳаво ўчиргичлардаги 10% ҳалакатларни юзага келтирадиган юқори босимли компрессорли стансия,элегазли ўчиргичлар учунзарурати йўқ.
8.6 – расмда MerlinGerin фирмасининг автокомпрессорли ўчиргичи келтирилган ва механизмининг ҳар хил босқичлардаги учириш ҳолатлари келтирилган.


6.19- расм. Merlin Gerin фирма автокомпрессорли элегазли ўчиргичнинг ҳолатлари келтирилган:) – умумий ва уланган ҳолати; б) – контактлар ажралиш бошланиш моменти; в)–ўчиргич ҳаракатланувчи контакт ҳаракатсиз чиқиш олди ҳолати; г – ўчиргич контактларининг тўлиқ ажралган ҳолати; 1, 2 - асосий контаклар;3,4 –ёй синдириш контактлар; 5 – ҳаракатланувчи контакт; 6 – конуссимон найча; 7, 8 - юритма пишанглари.

Ёй синдириш контактлар (СиW) ёйга бардошли металли керамикдан тайёрланганлиги сабабли ток узатувчи берк занжир катта қаршиликка эга. Шу сабабли ёй синдириш контактлари орқали 15-20% дан кўпбўлмаган ток ўтади.Ҳолат “б”учириш жараёнининг бошланишга мос келади.

Ҳаракатланувчи поршен 5 асосий ҳаракатланувчи контакт1 ва конус найча 6 билан 7, 8 пишанглар юритмалари таъсирида силжийди. Шу сабабли поршен юзасида содир бўлган босим, поршен тагидагига нисбатан ортиқча босим ташкил топади.
Асосий контактлар 1, 2 дан 3, 4 ёй сўндириш занжирига чиқариб юборилади.
Кейинчалик поршен силжиши (“в” ҳолатда) 3, 4 контактлар ажралиши бошланади бир вақтнинг ўзида 3, 4 контактлар ичидан юзасидан икки томонлама бир хилда газ пуркалади. Бу ҳолатда ажралган энергия ёйи элегазни қизитади ва бу босим ортишига олиб келади ва газ оқиши шижоатли кучланиш учишига олиб келади. Ёй учирилгач кейинчалик поршен(“г” ҳолатда)контаклар аро керакли электр мустаҳкамлигини таъминловчи вентиляция давом этади.
Fluarc FB4 ўчиргичи Uн=7,2-36 кВ кучланишли меъёрли учириш токи I_у.о=25 кА меъёрли токи Iн =630-1250 А. Қобиқ ичидаги босим 1,5 МПа, ёйни синдириш вақти 15 мс, тўлаучирилиш вақти 60-80 мс, ишлатилиш муддати 20 йил.