5-мавзу. Темирбетон конструкциялари элементларининг деформацияларини ҳисоблаш

Агар бу тенгламага арматура ва бетондаги кучланишлар учун

Агар бу тенгламага арматура ва бетондаги кучланишлар учун

Ифодаларни қўйсак, эгриликни аниқлаш учун қуйидаги формулага эга бўламиз:
Эластик–пластик қаршилик моментлари Ws=AsZl­ ва Wc=(jf+x)bhoZl ни (13.9) га қўйсак, тенглама қуйидаги кўринишга келади:

Бу ерда ys – ёриқлар орасидаги бетоннинг ишини ҳисобга олувчи коэффициент; jb - бетоннинг сиқилиш зонасидаги деформацияларнинг нотекисчлигини ҳисобга олувчи коэффициент; v – бетоннинг сиқилиш зонасидаги ноэластик деформацияларни ҳисобга олувчи коэффициент.

• Бу ерда ys – ёриқлар орасидаги бетоннинг ишини ҳисобга олувчи коэффициент; jb - бетоннинг сиқилиш зонасидаги деформацияларнинг нотекисчлигини ҳисобга олувчи коэффициент; v – бетоннинг сиқилиш зонасидаги ноэластик деформацияларни ҳисобга олувчи коэффициент.
• Агар v коэффициентига батафсилроқ изоҳ берадиган бўлсак, у бетон сиқилиш зонасидаги энг четки толанинг эластик деформациясининг тўлиқ деформацияга бўлган нисбатини ифодалайди. Тўлиқ деформация эластик ва ноэластик (тоб ташлаш, киришиш, пластик) деформациялардан ташкил топиб, таъсир этаётган юкнинг давомийлигига боғлиқ бўлади. Юкнинг таъсир этиш муддати қисқа бўлса, нормаларда v=0,45 олинади. Агар юк узоқ муддат таъсир этса, у ҳолда v нинг қиймати қурилиш худудининг иқлим шароитига қараб белгиланади: масалан, хавонинг ўртача нисбий намлиги 40-75% бўлса, v=0,15 намлик 40% дан кам бўлса (Марказий Осиё учун), v=0,10 даб олинади [10].

Чўзилиш зонасида ёриқларга эга бўлган элементнинг тўлиқ эгрилиги қуйидаги формула ёрдамида аниқланади:

Чўзилиш зонасида ёриқларга эга бўлган элементнинг тўлиқ эгрилиги қуйидаги формула ёрдамида аниқланади:

бу ерда l/rl – тўлиқ юкнинг узоқ муддатли таъсиридан ҳосил бўлган эгрилик l/r2– юкнинг узоқ муддат таъсир этувчи қисмидан ҳосил бўлган бошланғич (қисқа муддатли) эгрилик: l/r3– юкнинг узоқ муддат таъсир этувчи қисмидан ҳосил бўлган тўлиқ эгрилик. Мазкур эгриликлар (13.10) формуладан аниқланади. (13.1–расм). Бунда l/rlва l/r2ни аниқлашда js ва v юкнинг қисқа муддат, l/r3эса узоқ муддат таъсир этишига мос равишда танланади. l/r4бетон Р кучи билан сиқилганда киришиш ва тоб ташлаш натижасида вужудга келадиган эгрилик бўлиб, у вақт ўтиши билан ривожланиб боради ва (5.5) формуладан топилади.