5-мавзу. Темирбетон конструкциялари элементларининг деформацияларини ҳисоблаш

Темирбетон элементларининг солқиликлари эгриликлар орқали аниқланади. Эгрилик ёриқли ва ёриқсиз участкаларда алоҳида аниқланади.

Ёриқсиз участкаларда темирбетон элементларининг эгрилиги

• Ёриқсиз участкаларда темирбетон элементларининг эгрилиги

Темирбетон элементларининг ёриқсиз участкалардаги эгрилиги қуйидаги формуладан аниқланади:

бу ерда М – ташқи юклардан ҳосил бўлган эгувчи момент; В – келтирилган кесимнинг бикирлиги бўлиб, унинг қиймати материаллар қаршилиги фани қоидаларига кўра аниқланади. Чизиқсиз ҳисобга олиш мақсадида бикирлик 15 фоизга кичрайтирилади:
B=jblEbJred, (5.2)
jbl=0,85 – бетондаги ноэластик деформациялар ҳисобига бикирликнинг камайишини эътиборга оладиган коэффициент.

(5.1)

(5.1) формуладаги jb2 – бетондаги тоб ташлаш оқибатида бикирликнинг камайишини ҳисобга олувчи коэффициент бўлиб, бетоннинг намлиги 40% дан ортиқ бўлса, jb2=2, кам бўлса jb2=3 олинади.

• (5.1) формуладаги jb2 – бетондаги тоб ташлаш оқибатида бикирликнинг камайишини ҳисобга олувчи коэффициент бўлиб, бетоннинг намлиги 40% дан ортиқ бўлса, jb2=2, кам бўлса jb2=3 олинади.

Элементнинг бошланғич ҳолатидан бошлаб (олдиндан зўриқтирилган элементларда сиқилишдан илгари) ҳисобланадиган эгриликнинг тўлиқ қиймати қуйидагича ифодаланади:

бу ерда l/r1ва l/r2 – мос равишда қисқа ва узоқ муддат таъсир этувчи юклар таъсирида ҳосил бўладиган эгрилик;
l/r3 – олдиндан уйғотилган сиқувчи куч Р таъсирида қабарган элементннинг эгрилиги қуйидаги формуладан топилади:

l/r4 – сиқувчи куч таъсиридаги элементда киришиш ва тоб ташлаш оқибатида қабарган элементнинг эгрилиги:

бу ерда eb=slosEs ва – сиқувчи остида бўлган бетоннинг киришиши ва тоб ташлашидан ҳосил бўлган нисбий деформация бўлиб, мос равишда чўзилган арматуранинг оғирлик маркази вабетоннинг четки сиқилган толаси сатхида аниқланади. Агар олдиндан зўриқтирилган элементларда (масалан, тўсиннинг юқори қатламида) қабариш оқибатида ёриқлар пайдо бўлса, у ҳолда l/r1; l/r2ва l/r3 эгриликлар 15% га, l/r4 эгрилик эса 25% га оширилади.