5-мавзу. Темирбетон конструкциялари элементларининг деформацияларини ҳисоблаш

бу ерда eb=slosEs ва – сиқувчи остида бўлган бетоннинг киришиши ва тоб ташлашидан ҳосил бўлган нисбий деформация бўлиб, мос равишда чўзилган арматуранинг оғирлик маркази вабетоннинг четки сиқилган толаси сатхида аниқланади. Агар олдиндан зўриқтирилган элементларда (масалан, тўсиннинг юқори қатламида) қабариш оқибатида ёриқлар пайдо бўлса, у ҳолда l/r1; l/r2ва l/r3 эгриликлар 15% га, l/r4 эгрилик эса 25% га оширилади.

Ёриқни участкаларда темирбетон элементларининг эгрилиги

Ёриқни участкаларда темирбетон элементларининг эгрилиги

Чўзилиш зонасида ёриқлари бўлган элементлар деформациясини ҳисоблаш назарияси В.И.Мурашев томонидан асосланган. Бу назарияга кўра ҳисоблаш жараёнида темирбетоннинг реал физик хоссалари инобатга олинади, жумладан, чўзилиш зонасида ёриқлар оралигидаги бетоннинг иши, бетоннинг сиқилиш зонасидаги ноэластик деформациялари ва бошқалар ҳисобга қатнашади. Ҳисоблашнинг бу усули кейинги йилларда янада такомиллашди ва олдиндан зўриқтирилган, номарказий сиқилувчи ва чўзилувчи элементлар ҳисобига кенг татбиқ этила бошлади.

Соф эгилиш зонасидаги темирбетон элементининг эгрилигини кўриб чиқамиз (5.1-расм).

• Соф эгилиш зонасидаги темирбетон элементининг эгрилигини кўриб чиқамиз (5.1-расм).
• Ёриқлар эгилувчан элементларнинг чўзилиш зонасида узунлиги lcrc бўлган алоҳида участкаларга ажратади. Бунда энг катта кучланиш (деформация) чўзилиш зонасидаги бетон ишдан чиққан ёриқли кесимда вужудга келади. Ёриқлардан узоқлашган сари кучланиш (деформация) камая боради.

5.1-расм. Эгилувчи элементнинг ёриқлари орасидаги деформациялар тархи:
а - эгилишдаги деформация ҳолати; б – деформация эпюраси.

Ўқ эгрилиги билан арматура ва бетоннинг ўртача деформацияси орасида қуйидаги боғланиш мавжуд:

Ўқ эгрилиги билан арматура ва бетоннинг ўртача деформацияси орасида қуйидаги боғланиш мавжуд:

Барча хадларни lcrc га қисқартирамиз:
Бу ифода элемент ўртача эгрилигининг асосий тенгламаси ҳисобланади.
Бу ерда: r – эгрилик радиуси esm– сиқилувчи бетонинг ўртача деформацияси; esm– чўзилувчи арматуранинг ўртача деформацияси; хmнетрал ҳолати; Aгар