Кўп электронли атомларнинг механик ва магнит моментлари

Кўп электронли атомларнинг механик ва магнит моментлари

• Проф. Полвонов С.Р.

Атомнинг механик ва магнит моменти, алоҳидага электронларнинг орбитал ва спин моментларнинг йиғиндисидан иборат бўлади.

• Атомнинг механик ва магнит моменти, алоҳидага электронларнинг орбитал ва спин моментларнинг йиғиндисидан иборат бўлади.
• Ҳар бир электроннинг орбитал Ml ва хусусий (спин)Ms моментларининг йиғиндиси атомнинг натижавий механик моментини ҳосил қилади.

Натижавий моментларни аниқлаганда қуйидаги икки ҳолни эътиборга олиш лозим:

• Натижавий моментларни аниқлаганда қуйидаги икки ҳолни эътиборга олиш лозим:
• LS-боғланиш ёки Рессель-Саундес боғланиши.
• jj – боғланиш.
• Биринчи боғланиш кўп учрайдиган боғланиш ҳисобланади. Иккинчи боғланиш эса оғир атомлрда учрайжи. Биз фақат биринчи боғланиш билан танишамиз.

• Кўп электронли атомларнинг йиғинди орбитал моменти:

• Бу ерда L – натижавий моментнинг орбитал квант сони.

Орбитал квант сонлари l1 ва l2 бўлган иккита электрондан иборат тизим кўриб чиқамз:

• Орбитал квант сонлари l1 ва l2 бўлган иккита электрондан иборат тизим кўриб чиқамз:
• L=( l1 + l2), ( l1 + l2-1),…, |l1 - l2| (2)
•  
• Натижавий орбитал момент 2lmin+1 та ҳар хил қийматлар қабул қилади. Бу ерда lmin иккита l1 ва l2 орбитал квант сонлардан энг кичиги.

Мисол. l1 =2 ва l2 =3 бўлсин.

• Мисол. l1 =2 ва l2 =3 бўлсин.
• 2·2+1=5.
• L=( l1 + l2), ( l1 + l2-1), ( l1 + l2-2), ( l1 + l2-3), ( l1 + l2-4)
• L: 5, 4, 3, 2, 1
• Агар кўп электронли атом бўлса, у ҳолда (2) қоида кетма-кет қўлланилади.
• Натижавий орбитал моментнинг Z ўққа проекцияси: