5-mavzu: tavakkalchilik qiymati (var) metodologiyaSI

3- reja. VaR va Monte-Karlo modelini qo'llashdagi munozara.
Bu metod optsionlarga o'xshash, chiziqsiz instrumentlarni ham qamrab oladi. Monte-Karlo modelining eng zarur muammosi uni hisoblash vaqtidir. Bu metodda ayniqsa katta portfellar uchun VaR hisoblansa, juda ko'p ma'lumotlarni talab qiladi. Bu metodni amalga oshirish moliyaviy tomondan qimmatga tushushi mumkin. Shunday bo'lsada, kompyuterda hisoblash xarajatlari kamaygan sari, kelajakda Monte-Karlo metodining mashxurligi o'sib boradi. Tavakkalchilik modelining potentsial zaifligi shundaki, agar asosiy sxalastik jarayonlar va narxlar modeli haqida noto'g'ri taxminlar vujudga kelishi mumkin. Agar bu ko'rsatkichlvr to'g'ri ko'rsatilmagan bo'lsa VaR prognozi noto'g'ri hisoblanadi. Bundan tashqari bu metod murakkab prtseduralar bilan bog'liq maxsus tajriba talab qiladi.
Bu usulni immitatsion modellashtirish yoki statistik modellashtirish deb ham atashadi.
Immitatsiya deganda ushbu loyihani ma'lum parametrlarini va shart-sharoitlarini o'zgartirib, loyihani turli xil variantalari yaratish, amaliyotdagi vaziyatni immitatsiya qilish tushiniladi. Barcha immitatsiyalar natijasi statistik usulda son jihatidan hisoblab chiqiladi. Monte-Karlo usuli tashqi omillarni o'zgarishini maksimal darajada hisobga olinishini ta'minlaydi.
Monte–Karlo usulini qo'llashda zamonaviy kompьyuter texnologiyalari bo'lishizarur. Ularsiz hisob-kitoblar juda ko'p vaqtni oladi va mutaxassis bu murakkab jarayonda xatolarga yo'l qo'yishi mumkin. Ulardan Risk Master, @Risk, Crystall Ball va boshqa kompьyuter dasturlari tahlilga katta yordam beradi. Ko'p hollarda kompьyuterlarni o'zibir nechta parametrlarni o'zgargan miqdorini olib, loyihaning tasodif variantlarini ishlab chiqadilar.
Monte-Karlo usuli – bu loyiha sezgirligini tahlil qilish usuli va stsenariylar usulining uyg'unlashtiruvchi usul bo'lib, uni asosi bo'lib ehtimollar nazariyasi xizmat qiladi.Agar stsenariylar tahlilida mutahassis uch xil variantdagi stsenariy tuzsa, Monte–Karlou sulida bu variantlar soni 500 ta va minglab stsenariylarni tashkil etadi. Ba'zi bir (yoki bir nechta) loyiha parametrlarini o'zgartirib tahlilchi ularni uchta variantdan ko'rib chiqadi va har bir variantga loyiha natijasini hisoblab chiqadi. Ushbu natijalar yig'indisi asosida qaror qabul qilinadi