5-Mavzu. Nozogeografik tadqiqotlarda demografik bilimlarning qo’llanilishi

Odamlarning yurish-turishi, o’zini tutishiga aloqador omillar - ovqatlanish odatidagi o’zgarishlar, jismoniy faollik, chekishdan voz kechish, transport vositalarida xavfsizlik kamarlaridan foydalanish va xavfsizligini ta‘minlovchi boshqa choralar, shuningdek tibbiy xizmat sifatining yaxshilanishi ham bunda rol o’ynagan. Erkaklar o’zlariga tengdosh ayollarga qaraganda joni bir muncha noziqroq bo’ladi. Yurak ishemiya kasalligi ularda bir muncha ertaroq boshlanadi, shikastlanish hollari ko’proq uchraydi va hokazo, shu munosabat bilan erkaklar ayollarga qaraganda taxminan 5 yil kamroq umr ko’radi. Erkaklar bilan ayollar umri ko’rsatkichlarining orasida kutiladigan tafovutlar yoshi 65 dan oshgan kishilar o’rtasida kamayib boradi. Statistikada o’lim hollariga qarab hisoblab chiqiladigan ikkita har xil ko’rsatkichlar bor - bular letallik va o’lim ko’rsatkichlaridir. Letallik deyilganida biror kasallik bilan og’rib qolgan bemorlarning o’sha kasallikdan o’lim ehtimolligi tushuniladi. Letallikni hisoblab chiqishda bemorlarning o’sha kasalliqdan nechog’lik tez-tez o’lib turishi aniqlanadi. O’lim ko’rsatkichi butun populyasiyada o’lim hollari nechog’lik tez-tez bo’lib turishini baholashga imkon beradi.