5-Mavzu. Nozogeografik tadqiqotlarda demografik bilimlarning qo’llanilishi

Letallik ko’rsatkichi - qanday bo’lmasin biror kasallikdan muayyan vaqt davomida o’lgan kishilarning xuddi shu davr ichida mazkur kasallik bilan og’rib yurgan kishilar umumiy soniga nisbati x 100;

• Letallik ko’rsatkichi - qanday bo’lmasin biror kasallikdan muayyan vaqt davomida o’lgan kishilarning xuddi shu davr ichida mazkur kasallik bilan og’rib yurgan kishilar umumiy soniga nisbati x 100;
• O’lim ko’rsatkichlariga bir qancha omillar: ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar, profilaktik chora-tadbirlar, davolash usullari, diagnostik mezonlar yoki o’lim to’g’risidagi guvohnomalardagi axborotning aniqlik darajasi kabi omillar ta‘sir o’tkazishi mumkin. Shunday qilib, o’lim hollarining kamayishi ta‘sir etuvchi omillardagi o’zgarishlarni mazkur kasallik bilan kasallanish ko’rsatkichlaridan ko’ra ko’proq darajada aks ettira oladi. Masalan, yurak, qon-tomir kasalliklaridan o’lim holatlarining kamaygani nainki ular bilan kasallanish hollarining natijasi, balki profilaktik va davo chora-tadbirlari joriy etilganligining oqibati ham bo’lishi mumkin. Mamlakat miqyosidagi o’lim ko’rsatkichlarining o’zgarish jarayonlari - kasallanish va epidemiologik vaziyat to’g’risidagi juda muhim axborotdir, bunday axborot mintaqalarga doir va xalqaro darajalardagi tadqiqotlarni qiyoslab ko’rishga imkon beradi. Ayni vaqtda ma‘lum bir yil yoki turli vaqt mobaynidagi o’lim ko’rsatkichlari asos qilib olinishi, o’lim ko’rsatkichlarini hisoblab chiqish va solishtirib ko’rish uchun tegishli yoshdagi, masalan, muayyan aniq yilda tug’ilgan odamlar guruhlarini o’rganish mumkin. Shuni ta‘kidlash lozimki, kishilarning yoshi, jinsi, turmush qurgan-qurmagani, ma‘lumoti, ijtimoiy ahvoli va boshqalar kasallanish va o’lim hollarini belgilab beradigan muhim omillardir.