5 Mavzu: Me`yorida rivojlanayotgan bolalarning go‘daklik yoshida nutqiy, psixik va jismoniy rivojlanish qonuniyatlari Reja

Eshitish:  3-4-oyligidan  boshlab  chaqaloqlar  past  tovushlarni  tinglashni 

boshlar  ekan,  masalan,  chaqaloq  bilan  past  ovozda  gaplashish  yoki  o‗yinchoqni 

sekin  qimirlatish  natijasida  chaqaloq  yig‗lashdan,  qo‗l-oyoqlarini  harakatlantirib 

chinqirishdan  to‗xtashar  ekan.  Undan  tashqari  bu  davrda  chaqaloqlar  ovoz 

chiqayotgan tomonga izlanish bilan boshini buradi. 

Ko‘ruv  idroki:  4-haftalik  chaqaloq  90

o

  gorizontal  holatdagi  harakatlarini 

kuzatishni  boshlar  ekan.  Vertikal  holatdagi  predmetlarni  kuzatish  esa 

qiyinchiliklarni  keltirib  chiqaradi.  6  haftaligidan  boshlab  ko‗z  olmalarining 

harakatlari  kuzatuvchan  bo‗lib,  ba‘zan  boshni  burish  bilan  birga  sodir  bo‗ladi. 

Ko‗ruv  reaksiyalari  asosan  chaqaloqning  muloqotga  kirishayotgan  kattalarning 

nigohiga  qarash  jarayonida  rivojlanar  ekan.  2oyligining  oxiriga  kelib  ―predmetni 

kuzatish‖  kabi  reaksiyasi  to‗liq  rivojlanar  ekan.  O‗yinchoqlarni  kuzatish 

mobaynida  u  diqqatni  jamlaydi,  uning  harakatlari  tormozlanadi.  15-30 

sekundgacha nigohini qarata olishi mumkin. Chaqaloqning nigohi turg‗un, u diqqat 

bilan  qaraydi.  Nimaniki  ko‗rmasin,  barcha  narsalar  uni  hayron  lol  qoldiradi. 

Chaqaloq erkin holatda bo‗lganida uni o‗rab turgan atrofdagi odamlarga, qiziqarli 

predmetlarga qiziqish nigohi bilan faol kuzatar ekan. (chaqaloq ba‘zi bir ranglarga 

e‘tibor bermas ekan). 

     Sezgi:  Bu  davrda  sezgi  faol  rivojlanar  ekan:  chaqaloq  butun  xohishi  bilan 

o‗zining  oyoq-qo‗llarini  ushlab  ko‗rar  ekan.  Endilikda  u  bemalol  nigohini  o‗z 

qo‗llariga qarata olishi mumkin. 

---