5-мавзу: Илк ўрта асрлар ўзбек давлатчилиги: ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаёт

шайх ул-ислом – энг юқори поғонада турувчи ҳуқуқшунос шахс
яссавийлик – Исломдаги суфийликка хос оқим. XII асрда Ўрта Осиёда пайдо бўлган ва кўчманчи аҳоли ўртасида ҳам кенг ёйилган. Асосчиси – Аҳмад Яссавий.
қози – суд ишларини амалга оширувчи, шарҳловчи шахс
ғозий – Ислом дини учун ғайридинларга қарши муқаддас уруш – ғазавот иштирокчиси. Шариатга кўра, бундай урушда оти ва қурол-яроғи бор ҳар бир мусулмон эркак қатнашиши шарт бўлган. Камбағаллар, қуллар, ногиронлар ва кекса кишилар бундан озод этилган.
ҳадис – Ислом дини таълимоти бўйича Қуръондан кейин турадиган иккинчи муқаддас манба бўлиб, Муҳаммад Пайғамбарнинг ҳаёти ва фаолияти, шунингдек унинг диний ва аҳлоқий кўрсатмаларини ўз ичига олади.
ҳадиси саҳиҳ – тўғри ҳадис
ҳанафия – сўфийликдаги диний ҳуқуқ мазҳабларидан бири. Абу Ҳанифа ан-Нуъмон асос солган. Ироқда вужудга келиб, ислом тарқалган барча мамлакатларда, шу жумладан, Хуросон ва Мовароуннаҳрда ҳам кенг тарқалган.


Мавзуни такрорлаш юзасидан саволлар
1. IX – XII асрлардаги маънавий юксалиш омилларига нима сабаб бўлган?
2. IX – XII асрларда ватанимизда илм-фаннинг қайси йўналишлари тараққий этди?
3. Жаҳон фани ва цивилизация равнақига салмоқли хисса қўшган Ўрта Осиёлик алломаларни қандай асарларини биласиз?
4. Имом Бухорий ва Имом ат-Термизийларнинг ҳадис илмини ривожлантиришдаги хизматлари ҳақида гапириб беринг.
5. Тасаввуф илми ва унинг намояндалари ҳақида сўзлаб беринг.
6. Хоразм Маъмун академияси ҳақида гапириб беринг.