5-мавзу: Илк ўрта асрлар ўзбек давлатчилиги: ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаёт

тудун – турк хоқонлигининг вилоят ҳокимликларидаги вакили
Уммавийлар – араб халифалари сулоласи (661-750 йй.). Асосчиси маккалик йирик савдогар ва қурайшийлар зодагони Абу Сўфённинг ўғли Муовиядир. Муовия халифа Али ҳокимиятини тан олишдан бош тортиб, Дамашқда ўзини халифа деб эълон қилган.
ушр – мусулмон мамлакатларида натура шаклида ундирилган солиқ. Ушр солиғи ҳар йили деҳқончилик, чорвачилик, балиқчилик маҳсулотлари ва бошқалардан олинган.
хирож – ер солиғи; Яқин ва Ўрта Шарқ мамлакатларида, жумладан, Ўрта Осиёда давлат томонидан ундирилган ер солиғи. Хирож Ўрта Осиёда VII асрда араблар томонидан жорий қилинган; ҳосилнинг 20-25% ҳисобида олинадиган қишлоқ хўжалик солиғи;
хоқон – ҳукмдор, подшо
хутба – жума ва улуғ айём кунлари масжидда имом хатиб томонидан айтиладиган ояту ҳадислар, панд-насиҳатлар. Шунингдек, ўрта асрларда халифа ва маҳаллий ҳукмдор номини тилга олиб имом томонидан ўқиладиган дуо ҳам хутба дейилган.
Чағониён – Ўрта асрларда Мовароуннаҳрдаги қадимий вилоят. Уни ҳозирги Сурхондарё вилояти ҳамда қисман Тожикистон Республикаси ҳудудида жойлашган бўлган.
шайх ул-ислом – энг юқори поғонада турувчи ҳуқуқшунос шахс
шод – Турк хоқонлигидаги туман – ўн минглик лашкар бошлиғи
ябғу, жабғу – эл-юрт ҳокими, маҳаллий ҳоким
ўрда – 1. Туркий ва мўғул халқларида ҳарбий-маъмурий ташкилот, манзилгоҳ. Ўрта асрларда олий ҳукмдорлар қароргоҳи, пойтахти; 2. Подшоҳ, хон ёки бирор олий мартабали шахснинг ҳарами.
қаср – сарой
Қуръони Карим – мусулмонларнинг муқаддас китоби
қўрғон, қўрғонча – атрофи баланд пахса девор билан ўралган дарвозали турар жой
ғазавот – дин учун кураш. Исломда ғайридинларга қарши мусулмонларнинг муқаддас уруши.
Ҳадиси Шариф – Муҳаммад пайғамбарнинг насиҳатлари, кўрсатмалари ва фаолияти билан боғлиқ аҳлоқий, ҳуқуқий меъёрлар.


аккорлар – ижарага ишловчилар