5-laboratoriya ishi. Shovqin va kо‘rsatkichlarini aniqlash Ishdan maqsad

Mexanik shovqinlar. Mexanik shovqin chiqaruvchi omillarga quyidagilar kiradi: har xil mashina mexanizmlar qismlarining turli tezlanishda harakatlanishi natijasida kelib chiqadigan inersiya kuchlari, birikmalardagi zarba kuchlari ta’sirida; birikmalardagi ishqalanish kuchlari, zarba yо‘li bilan ishlov berish (toblash, shtampovka); mashina bajarayotgan ishga bog‘liq bо‘lmagan shovqinlarga sharikli podshipniklar, tishli g‘ildiraklar, qayishli uzatishlar va mexanizmlarning muvofiqlashtirilmagan aylanma harakat qiluvchi qismlari chiqarayotgan tovushlar kiradi.
Ayerodinamik shovqinlar. Hozirgi zamon texnika taraqqiyoti davrida havo va suyuqliklarni bir joydan ikkinchi joyga yuborish ishlari keng qо‘llanilmoqda. Bunday ishlarni bajarish davrida havo bosimi hosil qilish va ularni uzatish shovqin darajasi kuchayishi bilan boradi. Masalan, ventilatorlar, kompressorlar, gaz turbinalari, havo va bug’ning bosimini oshib ketmasligini ta’minlovchi saqlash qurilmalari, ichdan yonar dvigatellar ayerodinamik shovqin chiqarish manbalar hisoblanadi.
Gidrodinamik shovqinlar. Gidrodinamik shovqinlarga suyuqliklarni nasoslar yordamida bir joydan ikkinchi joyga yuborishda hosil bо‘ladigan shovqinlar asosan nasosning harakatlanuvchi qismlarining nosozligi va gidravlik zarbalar ta’sirida kelib chiqadigan shovqinlarni keltirish mumkin. Bu shovqinlarni yо‘qotishda mana shu shovqinlarni keltirib chiqaruvchi sabablarni, ya’ni nasoslarning harakatlanuvchi qismlarining mutanosibligini ta’minlash, gidravlik zarbalar kelib chiqishini yо‘qotishga qaratilgan chora-tadbirlarni belgilash zarur.
elektromagnit shovqinlar. Elektromagnit shovqinlarning kelib chiqishi elektr motorlarida stator va rotorning о‘zaro magnit maydonlari hosil qilishlari natijasida rotor aylanib magnit maydonini kesib о‘tishi bilan hosil bо‘ladigan tо‘lqinlar elektromagnit shovqin sifatida tarqaladi. Bu shovqinlarni yо‘qotishda asosan elektr motorlarini konstruktiv о‘zgartirishlar bilan kamaytirishga erishiladi. Masalan, rotor yakorining tо‘g‘ri pazlari о‘rniga qiyshiq pazlar о‘rnatish yaxshi natija beradi.