5-laboratoriya ishi. Shovqin va kо‘rsatkichlarini aniqlash Ishdan maqsad

Vkladishlar. Bu paxtadan qilingan, quloq teshigiga о‘rnatishga mо‘ljallangan vositadir. Uning samaradorligini oshirish maqsadida ba’zi bir parafinga о‘xshash moddalar shimdiriladi, Bundan tashqari, qattiq moddalardan, masalan rezina, ebonit kabilardan yasalgan vkladishlardan ham foydalaniladi, lekin ularning samaradorligi oz, ya’ni 5-20 dB gacha tovushni kamaytira oladi.
Naushniklar. Sanoat korxonalarida naushniklaridan keng foydalaniladi. Naushniklar kuloqni yaxshi bekitadi va prujinalar yordamida ushlab turiladi. Naushniklar past chastotadagi shovqinlardan yaxshi muhofaza qiladi.Uning samaradorligi 7-38 dB atrofida bо‘ladi.
Shlemlar. Haddan tashqari katta shovqin sharoitida (120 dB dan ortiq) shovqindan himoyalanish maqsadida qо‘llaniladi
Shovqinga qarshi kurash usullari
Shovqinga qarshi kurash chora-tadbirlari quyidagi usullarda olib boriladi.

1. 
   shovqinn ajralib chiqayotgan manbayida kamaytirish;
   
2. 
   shovqinning tarqalish yо‘nalishini о‘zgartirish;
   
3. 
   sanoat korxonalari va sexlarini oqilona planlashtirish;
   
4. 
   sanoat korxonalari xonalariga akustik ishlov berish;
   
5. 
   shovqinni tarqalish yо‘lida kamaytirish.
   

Shovqinni ajralib chiqayotgan manbayida kamaytirish. Shovqinga qarshi kurashning ajralib chiqayotgan manbayida kamaytirish eng samarali usul hisoblanadi.
Shovqinning kelib chiqishiga asosiy sabab mashina va mexanizm yoki uning ayrim qismlari harakati natijasida havoda elastik tо‘lqinlar harakatini vujudga keltiradi. Bunday tо‘lqinlarning hosil bо‘lishiga olib keladigan harakatlanuvchi qismlarni о‘z navbatida mexaniq ayerodinamiq gidrodinamik va elektrodinamik turlarga bо‘lib qarash maqsadga muvofiqdir.
Bu mashina va mexanizmlarning ishlash prinsiplaridagi tavsiflari va shovqin chiqarishga olib keladigan omillar har xil bо‘ladi. Shovqin hosil bо‘lishiga sababchi bо‘ladigan asosiy bitta band hammasi uchun umumiy. Bu ularni ishlatishda va ta’mirlashda standart talablarini bajarishdir. Tayyorlash va ta’mirlash vaqtida yо‘l qо‘yilgan noaniqliklar shovqin chiqarishning asosiy omili hisoblanadi.
Bu omildan qat’i nazar, biz shovqinlarni kelib chiqish xarakteriga asoslanib, ularni mexanik shovqinlar, ayerodinamik shovqinlar, gidrodinamik shdvqinlar va elektromagnit shovqinlar turkumlariga bо‘lib, alohida-alohida kо‘rib chiqamiz.