5-amaliy mashg‘ulot. Tarmoqninig administrativ boshqaruv tizimining vazifalari va tuzilishi

9.1-rasm.
Taqsimlangan tizimlarda middleware pog‘onasi. 

---

Taqsimlangan tizimlarda middleware 4 ta asosiy funksiyani bajaradi: 
-
Taqsimlangan tizimlar komponentlarning shaffofligini ta’minlash; 
-
Turli apparat va dasturiy ta’minotlarning birga ishlashini ta’minlash; 
-
Taqsimlangan tizimlar uchun umumfoydalanish servislarni ta’minlash; 
-
Taqsimlangan dasturlash uchun yuqori darajadagi interfeyslar yoki foydalanuvchi 
dasturlash interfeyslarini(API) ta’minlash. 
Ta’kidlash joizki,taqsimlangan tizimlarda oraliq muxitlarning asosiy vazifasi 
- taqsimlangan tizimlarni dasturlashni osonlashtirish hisoblanadi. U taqsimlangan 
tizimlarda ilovalar kodlarining qayta qo‘llash, rivojlantirish, plotformalararo 
ilovalar yaratish, turli ilovalar o‘rtasida o‘zaro aloqani ta’minlash kabi vazifalarni 
bajaradi.
Bugungi kunda keng tarqalgan middleware paketlariga quyidagilarni misol 
qilib keltirishimiz mumkin:
-
Sun JVM;
-
CORBA;
-
Microsoft .NET;
-
Sun J2EE / EJB.
Taqsimlangan tizimlardagi ixtiyoriy bir kompyuter uchun uzoq masofada 
joylashgan barcha klient kompyuterlarga hisoblash yoki xizmat ko‘rsatish tizimi 
hisoblanadi. Bunda oraliq muhitning asosiy vazifasi ochiq, kengayuvchan va 
barqator taqsimlangan tizimlarni yaratishda ishlab chiqaruvchilarga yordam 
berishdir. Uning vazifalariga quyidagilar kiradi: 
•
Bir dasturiy komponent xizmatlarini operatsion tizim mexanizmiga 
bog‘lamagan holda boshqa komponentlarga ham foydalanish imkoniyatini yaratish; 
•
Taqsimlangan tizimlarda xavfsizlikni ta’minlash: barcha foydalanuvchilarga 
taqdim etilayotgan xizmatlarni va komponentlar orasidagi uzatiladigan axborotlarni 
buzilishidan hamda uchinchi tomonni xabar topishidan himoya qilish uchun 
autentifikatsiya va avtorizatsiyalaydi; 
•
Ma’lumotlarni yaxlitligini ta’minlash: Uzoq masofada joylashgan tizim 
komponentlari orasida taqsimlangan tranzaksiyalarni boshqarish; 
•
Dasturiy komponentlardagi va serverdagi yuklanishlarni nazorat qilish; 
•
Uzoq masofada joylashgan komponentlarni topish va boshqalar. 
Bitta taqsimlangan tizimlar chegarasida bir necha ko‘rinishdagi oraliq 
muhitdan foydalanish mumkin. 
Umumiy holatda taqsimlangan tizimlar apparat-dasturiy ishlanmalar bo‘lib, 
o‘zaro mustaqil bo‘lgan masofadagi turli fizik tugunlarda joylashgan, 
foydalanuvchilarga yagona birlashgan tizimi ko‘rinishida xizmat ko‘rsatishni 
ta’minlovchi komponentlardan tashkil topadi. Geterogen tugunlararo o‘zaro aloqada 
talab qilinadigan shaffoflik, masshtabi jihatidan kengayuvchanlik, va ochiqlilikni 
ta’minlash uchun OSI modelining transport va amaliy pog‘onalari orasida 
joylashgan maxsus oraliq pog‘ona qo‘llaniladi.

---

9.2-rasm.
OSI modelining transport va amaliy pog‘onalari orasida joylashgan 
maxsus oraliq pog‘onaning tavsirlanishi.