4-tema. Ekskursiya xizmetin tayarlaw procesi

Gúrriń hám individual tekst. Gúrrińdiń tabısı individual teksttiń qaysı dárejede ápiwayı sóylew quramına jaqınlıǵına hám gidning sóylew qábiletleri qanshellilik esapqa alınǵanlıǵı menen olshenedi. Tekstlerdiń ongimizga tásiri dárejesi kóp sebep hám shártlerge baylanıslı (logika, tastıyıq, tema, informaciyanıń jańalıǵı, aratordıń psixologik baylanısqa kirey alıwı qábileti hám b.). Biraq sóylewlıqta onıń qásiyetleri, strukturalıq strukturası, ayriqshalıǵı da za’ru’rli bolıp tabıladı.

Birdey temaǵa tiyisli gidlarning individual teksti mazmunında, maǵlıwmattı jaqtılandıriwde, tariyxıy hádiyseler, faktlarni bahalawda uqsawlıq boladı. Gidning individuallıǵı nede kórinetuǵın boladı? Gidlar bir temadaǵı ekskursiya xızmetin ótkeriwde birdey zattı hár qıylısha gúrriń etediler. Olar gúrrińi mazmunan birdey bolsada, sóz baylıǵınan paydalanıw forması, sezimlilik dárejesi hár qıylısha boladı. Ekskursiya metodikasi giddan individual tekstti tayarlawında ápiwayı bayanatshı hám gidning sóylewi arasındaǵı farqni tusinip jetiwdi talap etedi. Ekskursiya xızmeti dawamında kórsetiliwi zárúr bolǵan ob'ektler gidni «shoshiltiradi», 2-3 saat dawamında ekskursantlarning tik oyoqda hám ashıq hawada bolıwı gidlarni qısqa sóylewge, gruppa aldında turǵan ob'ektlerdi anıq xarakteristikalawǵa, hádiyselerdi qısqasha gúrriń etiwge májbúr etedi.

Gid gúrrińiniń dawam etiw waqti ob'ekt ózine jalb ete alıwı múmkin bolǵan waqıttan zıyat bolmaytuǵını, kóp halda bul process 5-7 minutanı quraydı. Eger bul waqıtqa ámel etilmese, gúrriń qanshellilik janlı bolmaydıin, hesh qanday usıllar ekskursantlar ser salıwın tiklay almaydı. Sol sebepli, stilistik ádebiyatlarda «ob'ekt tili» degen termin isletiledi. Gidning tiykarǵı wazıypalarınan biri da ob'ektti «gapirtira alıwı»bolıp tabıladı.