4-tema. Ekskursiya xizmetin tayarlaw procesi

Juwmaqlawshı bólim - bul bólim da tanıwıw bólegi sıyaqlı 5-7 minutalı bolıp, ekskursiya ob'ektleri menen baylanıslı emes. Bul jerde ekskursiya xızmetiniń teması boyınsha juwmaqlawshı juwmaqlar etiledi, búgingi kórsetilgen temanı keńeytiwi, tereńlestiriwi múmkin bolǵan basqa ekskursiya temaları haqqında maǵlıwmatlar beriledi. Juwmaqlawshı bólim da tanıwıw hám tiykarǵı bólim sıyaqlı za’ru’rli bolıp tabıladı.

Ekskursiya xızmeti qızıqlı bolıwı menen birge kereksiz maǵlıwmatlar aǵımı menen júklenbesligi, maǵlıwmatlardı usınıw usılı tolıqtiradigan bolmaytuǵını, hár qıylı taypadaǵı ekskursantlar tárepinen qızıqlı tárzde qabıl etiliwi kerek. Sol sebepli, ekskursiya teması álbette anıq bir taypa ekskursantlarga jóneltiriliwi kerek (úlkenler, balalar, jaslar, qala yamasa awıl xalqı, hár qıylı kásip iyeleri, sırt ellik turistlar hám h.). Ekskursiya xızmetinde bunday jantasıw differensial jantasıw dep ataladı. Ol tekǵana qarıydarlar máplerin, bálki maqsetlerin da esapqa aladı. Eger ekskursiya xızmeti folklor tur quramında tashkil qılınıp atırǵan bolsa, tiykarǵı itibar aymaqdıń milliy túsi, ótmishten qalǵan estelikleri hám tariyxın kórsetip, gúrriń etiwge qaratıladı. Eger ekskursiya xızmeti jumıs maydanıdaǵı turizm quramına kirsa, itibar sol aymaqdıń ulıwma, jumısqa baylanıslı oraylarına qaratıladı. Kurort dem alıwlarda ekskursiya xızmeti tashkil etilsa, tábiy landshaftlar ob'ekt retinde saylanadı.

Jańa ekskursiya xızmetin tayarlaw processinde bir neshe basqıshlardı ajıratıw múmkin. Olardı ekskursiya mákemeleri ámeliy iskerliginde jolǵa qoyılǵan izbe-izlilikde kórip shıǵamız. «Ekskursiya xızmetin tayarlaw basqıshı» túsinigi birinshi márte 1976 jılda ámeliyatǵa qollanila baslandı hám ol jaǵdayda tómendegi 15 basqısh ajıratıldı :

1. Ekskursiya xızmetiniń maqset hám wazıypaların anıqlaw ;

2. Ekskursiya xızmeti temasın tańlaw ;

3. Zárúriy ádebiyatlar dizimin dúziw;

4. Ekskursiya maǵlıwmatı dáreklerin anıqlaw. Tema boyınsha muzey, arxiv fondlari hám ekspozitsiyalari menen tanısıw ;

5. Ekskursiya ob'ektlerin tańlaw hám úyreniw;

6. Ekskursiya marshrutini dúziw;

7. Marshrutni názerden keshiriw;

8. Ekskursiyaning tiykarǵı tekstin tayarlaw ;

9. «Gid portfeli» ni tahlash;

10. Ekskursiya xızmetin ótkeriwdiń usılların anıqlaw ;

11. Ekskursiya xızmetin aparıw texnikasın anıqlaw ;

12. Stilistik islenbelerdi tayarlaw ;

13. Ekskursiya xızmetiniń individual tekstin dúziw;

14. Sınaq ekskursiyasini ótkeriw;

15. Ekskursiya xızmetin tastıyıqlaw.

Ekskursiya stilistikasınıń talaplarınan biri bilim alıw procesi retinde ekskursiya xızmetiniń úzliksizligin támiyinlew, yaǵnıy maǵlıwmatlardı ekskursantlarga tásirin pútkil bir ekskursiya xızmeti dawamında támiyinley alıw esaplanadı. Ekskursiya xızmetin aparıw waqıtı ob'ektlerdi kórsetiw, gúrriń etiw, temaostilar aralıǵindaǵı tánepisler hám temanıń tiykarǵı sorawları kompleksinen ibarat bolıwı kerek.




4. 1.-su'wret. Ekskursiya xızmetiniń tolıq waqıtı

Hár qanday ekskursiya xızmetin joqarıdaǵı sxema boyınsha dúziw ekskursiya procesiniń bilimlendiriwge tiyisli hám tárbiyalıq áhmiyetin asıradı.