4-nji tema. SÖZlem agzalary, SÖzlemiň baş agzalary meyilnam a: Sözlemiň baş agzalary barada maglumat Eýe Habar. Sada we goşma habar

Eje, görsene bulary!

2. 
   Sözlemiň habary isleg formasyndaky işliklerden bolup
   

biler.Meselem:
Sen kyýamatda etjek kömegiňi şu dünýäde edäý.
Dünýäde süreli köňül hoşuny.
3) Arzuw formasyndaky işliklerden hem sözlemiň habary bolup biler. Meslem:
Şu mahal onuň ogly bilen aýalyndan bir habarjyk eşidi-läýsedi.
4) Sözlemiň habary nämälim formadaky işliklerden hem bolup biler.
a) Işligiň infinitiw formasy şol durşuna sözlemiň habary bolanda, eýe tarapyndan ýüze çykarylýan hereketiň adyny görkezýär.
Meselem:
Studentleriň wezipesi – oňat okamak.
Şu hili ýagdaýda infinitifden soň “-dyr, -dir” hem getirilýär. Şeýle bolanda, onuň habarlyk funktsiýasy berkleşýär.
B) Habar bolup gelen infinitiwden soň “-çy, -çi. –myş, -miş, -dy. -di” affiksleri gelip bilerler. Şeýle bolanda, bu formalardan emele gelen habar hyýallanmak, ökünmek, ýaňsa almak ýaly emotsional öwüşginlikleride aňladýar.
M. Meniň wezipäm şu jaýy saklamakmyş.
5) Işligiň şert formasyndan soň belli bir ýöňkemede gelýän “-ka, -kä” getirilmek bilen hem sözlemiň habary emele gelýär. Bu hili habar many taýyndan özünden aňlanýan hereketiň ýüze çykyp ýa çykmazly-gy hakynda geňeş soramak, ikirjiňlemek ýaly ýokundylary bildirýär. M. Men nähili göreldi bolsamkam?
Şu gün hat ýazsammykam we ş.m.
6) Işligiň hökmanlyk formasy şol durşuna-da, käbir affiksler bilen-de gelip, sözlemiň habary bolup biler.
a) Sözlemiň habary şol durşuna gelen işligiň hökmanlyk forma-syndan bolanda, ol habar geljekde ýüze çykmagy zerur bolan ynançly hereketi aňladýar.M. Atyş pozitsiýasyny çalşyrmaly.
Säher turup görmeli.
B) Gümansyratmak, ökünmek, çak etmek… ýaly ýokundylary aňlatmak gerek bolanda, işligiň hökmanlyk formasyndan bolan habaryň soňuna “-dyr, -dir, -dy, -di, -myş, -miş” affiksleri goşulyp biler. M. Ýatany gozgamalydy, ýöretmelidi.