4 – боб  типик қисм

4. 3 - 
расм. Металловчилар:
 
а 
-
газли; б
-
электр ёйли
. 
Металлаштирилгандан сўнг
валга оддий
йўл
билан
ишлов берилади,
аммо
кесишнинг паст режимларида суюлтирилиб 
қопланаётган
қатламнинг валнинг асосий металли билан
ишлашининг етарли даражада мустаҳкам
эмаслигини ҳисобга олиш керак.
Пуркаш жараёнида металл структураси, унинг физик хусусиятлари ва кимёвий таркиби ўзгаради, чунки, алоҳида
элементлар 
қисман куйиб кетади. Металли қопламалар ғовакли ҳисобланади: заррачалар бир
-
бири билан
детал
билан
эритилмасдан
ёки 
пайвандланмасдан илашади, яъни фақат
механикавий илашади. Шу билан
биргаликда металлаштирилган
қатлам
қаттиқлиги бошланғич 
металл қаттиқлигидан кўра юқоридир, буни пуркаш вақтидаги заррачаларнинг ҳаводаги тобланиши ва оксидлар борлиги билан
тушинтирилади.

---

52 
4.4-
расм. Электр ёйли
 
металловчи мослама схемаси:
 
1-
қобиқ
; 2- 
симли барабан; 3
-
сим; 4
- 
тўғирлагичлар; 5
- 
узаткичлар;
6- 
йўналтирувчилар; 7
-
пуркагич; 8
- 
йўналтирилаётган
детал.
Суюлтириб қопланган қатлам
мойларни шимиб олиш хусусиятига эга
(
қатламнинг 10% ҳажмигача)
. 
Шу сабабли суюқликли
ишқаланиш шароитида емирилишига чидамлиликни оширади.
Юзаларнинг кичик миқдорда емирилишида (250мм гача) валларнинг ўлчамларини қайта
тиклаш
учун гальваник қопламаларга 
мурожаат қилинади,
аксари ҳолларда хромлашга,
унинг моҳияти III бобда ёзиб ўтилгандир. Кичик тирналган ва чизилган жойлар
, 
шунингдек зангни юпқа
жилвир қоғоз
ёрдамида ва ГОИ
пастасида сайқаллаб
йўқотилади.

---

53