35 mavzu: maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni badiiy adabiyot bilan tanishtirish metodlari. Bolalarni hikoya qilishga o’rgatishda maxsus metodlardan foydalaniladi. Ulardan asosiylarini aytib o'tamiz

Savollar berish usuli.


Vu usul hikoya qilishga o'rgatishda ikkinchi darajali ahamiyat kasb etadi.
Savol1ar, asosan, hikoya aytib byerilgandan kyeuin aniqlik kiritish va to'ldirish maqsadida beriladi.


Aytib turish usuli.


Nikoya qilish jarauonida o’quvchi qandaydir xatoga uo'l qo'yishi yoki ayrim joyini esdan chiqarganda so'z yoki gapni aytib turishdan foydalanish o’rinli.
O’quvchining xatosini to'g'rilash yoki hikoyaning esdan chiqargan joyini aytib turish yetarlicha baland ovozda, samimiy bo’lishi kerak. O’quvchi o’qituvchining tuzatishini takrorlashi shart emas, aks holda u o'z hikoyasining davomini yo'qotib qo'yadi. Bolalar hikoya qilib berayotganlarida ular nutqidagi xatolarni e'tiborsiz qoldirish kerak emas - xatoni hikoya qilish jarayonida to'g'rilash mumkin, agar ko'pchilik o’quvchilarda xato ushraudigan bo'lsa, o’qituvchi ular bilan lug'at ustida ishlash yoki grammatik to'g'ri nutqni, nutqning tovush madaniyatini shakllantirish uchun tashkil etiladigan mashg’ulotlarda shug'ullanadi.


Baholash usuli.


Bu usuldan foydalanishning asosiy maqsadi shundaki, baho faqat hikoyasi baholanayotgan o’quvchigagina ta'sir etib qolmasdan, balki hikoya tnzishi lozim bo'lgan boshqa bolalarga ham ta'sir qilsin. Shuning uchun bu usuldan dars mashg'uloti davomida foydalaniladi. Mashg’ulot oxirida berilgan baho, o'z mohiyati bilan foydasizdir, bundan tashqari, barcha tinglangan hikoyalarning sifati qanday bo'lganligini bola esda saqlashda qiynaladi, mashg'ulotning oxirida ular toqatsizlanadilar va buning natijasida o’qituvchining ko'rsatmalarini idrok eta olmaydilar. Nar bir hikoyani batafsil baholash shart emas, biroq ayrim hikoyalardagi biror ahamiyatli tomonni, izchillikni, yangilikni yoki kamchiliklarni (lug’ati, ovoz kuchi, qomatini noto'g'ri tutish va hokazo) aytib o'tish kerak.
Tarbiyachi hikoya qilib byergan bolaning hikoyasini shunday baholaydi: "Yasha, Salim. Sen birinchi bo’lib hikoya qilib byersangda, o'rdakchalar qanday harakat qilishlarini aytishni esingdan chiqarmading. Sening hikoyangni qiziqib tingladik".


Ba'zan o’rtoqlarining hikoyasini muhokama qilishga o’quvchilarning o'zini ham jalb qilish mumkin. Vu usul katta guruhlarda qo'llaniladi. Chunki o’quvchilar hikoyaning sifatini (to'liqligini, qiziqarliligini, ifodaliligini va boshqalarni) ayta oladilar.


Shundau qilib, o’qiuvchichi o’quvchilarni hikoya qilib berishga o'rgatishda foydalaniladigan hamma usullarni juda yaxshi bilishi va bu usullardan sharoitga qarab, mashg’ulot ushun yetakchi usulni tanlashi kyerak.