3-mavzu. Obligatsiyalar bozori. Aksiyalar bozori. Reja

3.1-jadval
Obligatsiyalar tasnifi

Obligatsiyalarning tasnifiy belgilari	Mos ravishda obligatsiya turlari
Emitent turiga ko‘ra	Davlat obligatsiyalari Munitsipal obligatsiyalar Korporativ obligatsiyalar Xorijiy obligatsiyalar
Muddatiga ko‘ra	- To‘lov va so‘ndirish muddati qat’iy belgilangan obligatsiyalar

	Muddatsiz yoki qoplanmaydigan obligatsiyalar Qoplash muddati kelguncha emitent tomonidan qayta chaqirib olinishi mumkin bo‘lgan obligatsiyalar Qoplash muddati kelguncha investor obligatsiyaning nominal qiymati bo‘yicha to‘lovni olish va qaytarish huquqi bilan joylashtiriluvchi obligatsiyalar Emitentga to‘lovni uzaytirish huquqini beruvchi qoplash muddati uzaytirilgan obligatsiyalar
Egalik qilish huquqi bo‘yicha	Nomi yozilgan, emitent reyestr kitobida va obligatsiya muqovasida obligatsiya egasining nomi kiritiladigan obligatsiyalar. Taqdim qiluvchiga, obligatsiya egasi taqdim etgan hujjat evaziga.
Obligatsiya maqsadiga ko‘ra	Oddiy, turli loyihalarda foydalanishi ko‘zda tutilgan qo‘shimcha moliyaviy resurslar jalb qilish maqsadida emissiya qilingan obligatsiyalar Maqsadli, joylashtirishdan tushgan mablag‘lar aniq investitsion loyihalarni moliyalashtirishga yo‘naltiriladigan obligatsiyalar (infratuzilma obligatsiyalari)
Joylashtirish shakli bo‘yicha	Erkin joylashtiriladigan obligatsiya zayomlari Qat’iy joylashtirish sharti bilan emissiya qilinadigan obligatsiyalar
Nominal qoplanish sharti bo‘yicha	Nominal summa bir marta qoplanadigan obligatsiyalar Belgilangan vaqt oralig‘ida nominal summadan ulushli to‘lovli obligatsiyalar Obligatsiyalar umumiy sonidan izchil ravishda qat’iy belgilangan to‘lovli obligatsiyalar (lotoreyalar, tirajli zayomlar)
Emitent tomonidan obligatsiyalar bo‘yicha turli to‘lovlar amalga oshirilishiga ko‘ra	Qat’iy belgilangan daromad keltiruvchi va qoplanish muddati oxirida nominal summa ham qaytarilishi kafolatlanadigan obligatsiyalar Kuponsiz yoki nollik kuponli obligatsiyalar Qoplash vaqtida foiz to‘lovlari va obligatsiya nominal qiymati to‘lanadigan obligatsiyalar Obligatsiya nominal qiymati qaytariladigan, kupon to‘lovlari to‘lanishi emitent kompaniya moliyaviy faoliyati natijalariga bog‘liq obligatsiyalar
Kupon to‘lovlariga ko‘ra daromad turlari bo‘yicha	Qat’iy belgilangan kupon stavkali obligatsiyalar Suzib yuruvchi kupon stavkali obligatsiyalar Muomala muddati davomida kupon foiz stavkasi

	bir xil oshib boruvchi (indeksli) obligatsiyalar Minimal yoki nol kuponli obligatsiyalar (daromadlilik joylashtirish (bozor) bahosi nominal qiymatdan keli chiqib belgilanuvchi obligatsiyalar) To‘lov tanlovli obligatsiyalar Kupon stavka yoki suzib yuruvchi stavka bo‘yicha daromad to‘lanuvchi aralash turdagi obligatsiyalar
Muomala xarakteri bo‘yicha	Konvert obligatsiyalar Aksiyalarga konvertatsiyalanishi mumkin bo‘lgan obligatsiyalar
Qilingan investitsiyalar himoyalangan darajasi bo‘yicha	Yuqori ta’minotga va nufuzga ega kompaniyalar tomonidan emissiya qilingan ishonchli obligatsiyalar Ishonch nihoyatda past spekulyativ xarakterga ega obligatsiyalar

Bundan tashqari obligatsiyalarni ta^,minlanganlik darajasi bo‘yicha ham tasniflanadi. Bunda ta’minlangan va ta’minlanmagan obligatsiyalar ajratib ko‘rsatiladi. Ta’minlangan obligatsiyalarda garov sifatida mol-mulk, kafillik, garov masalalari ko‘riladi. Ta’minlanmagan obligatsiyalar bo‘yicha esa hech qanday ta’minot ko‘rsatilmaydi. Bunday obligatsiyalar odatda bozorda yuqori nufuzga hamda yuqori moliyaviy barqarorlikka ega emitentlar tomonidan muomalaga chiqariladi.
Umumiy holda obligatsiyalar muomalasi emitent uchun ham, investor uchun ham ma’lum bir afzalliklarga va kamchiliklarga ega hisoblanadi (3.2-jadval).