3-Mavzu: Numizmatika fani, shakllanishi va taraqqiyoti. G‟arb va Sharq mamlakatlari numizmatikasi. Reja



Download 0,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/40
Sana03.01.2022
Hajmi0,91 Mb.
#315134
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   40
Bog'liq
3-mavzu ma'ruza matni

So„g„d  tangalaridagi  yozuvlar. 

O.I.Smirnova  tuzgan  ―Katalog‖ida  1493-

1577  raqamlari  ostida  birlashtirilgan  tangalar  tarixiy  filologik,  san‘atshunoslik 

tadqiqotlari uchun qimmatli manba bo‗lib xizmat qiladi.  

Qadimgi Xorazm tangalari. 

Miloddan avvalgi II asrda Yevkradit tetradrahmalariga taqlidan yirik kumush 

tangalar zarb etilgan bo‗lib, reversida o‗ziga xos belgi (tamg‗a) bilan ajralib turadi. 

Keyinchalik  aversida  Yevkradit  tasviri  mahalliy  hukmdor  surati  bilan 

o‗zgartirilgan  va  yunon  yozuvlari  bilan  bir  qatorda  podshoning  ismi  va  unvoni 

haqida  ma‘lumot  beruvchi  Xorazm  tilidagi  yozuvlar,  tanganing  reversida  esa 

suvoriylar tasvirlangan. 

 

Ilk  o‗rta  asrlarda  Xorazm  mamlakatimizning  boshqa  hududlariga  nisbatan 

farqliroq  o‗z  boshqaruv  tarziga  ega  hukmdorlik  edi.  Ayniqsa,  So‗g‗d  va 

Toxaristandan farqli o‗laroq, bu yerda nisbatan markazlashgan sulola hukm surgan.  

Xorazm  tangalarining  aversida  chetga  qarab  turgan,  peshonasida  yarim  oy, 

o‗ziga yarashiqli toj kiygan, soqolsiz shohning tasviri berilgan. Shohning bo‗ynida 

ikki  qator  marjon,  boshi  uzra  tillaqosh  tasmalari  bor.  Tangada  shoh  nomi  zikr 

etilgan so‗g‗d yozuvi bo‗lib, uning tarjimasi: ―



Siyovushdek dongdor

‖: – demakdir. 

Tanganing  reversida  Xorazm  suvoriylari  hamda  ―Siyovush  podsho  hazratlari‖ 



degan  yozuv  bor.

1

  Shuningdek  ulapga  hukmdor  qalpog‗i  ustida  o‗z  davri 



mifologiyasi bilan bog‗liq turli e‘tiqod timsollari, tuya, burgut kabi hayvonlarning 

tasviri aks etgan. 

Vohaning  islomgacha  bo‗lgan  numizmatikasi  B.I.Vaynberg  tomonidan 

o‗rganilgan  bo‗lib,  qadimgi  Xorazm  yozuvlari  aks  etgan  tangalarni  tadqiq  etish 

mobaynida tadqiqotchi yozma manbalarda, ayniqsa Abu Rayhon Beruniy asrlarida 

qayd  etilgan  22  nafar  Xorazm  hukmdoridan  bir  qanchasining  ismini  topishga 

muvaffaq bo‗gan.

2

 



Qadimgi  Xorazm  tarixini  o‗rgangan  arxeolog  S.P.Tolstov  ―juda  ko‗p 

tangalarning  topilishi  savdo  ishining  benihoyat  rivoj  topganidan  xabar  beradi‖, 

degan edi. 

Xorazmshohlar  tomonidan  zarb  qilingan  so‗nggi  tangalarda  arab  yozuvlari 

paydo bo‗lib, bu o‗z o‗rnida Xorazmda arab xalifalarining ta‘siri kuchayganligidan 

dalolat beradi.




Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish