3-Мавзу: Муваффақиятли касбий фаолият мотивацияси. Каръера турлари ва босқичлари

3-Мавзу: Муваффақиятли касбий фаолият мотивацияси. Каръера турлари ва босқичлари

Режа:

• Режа:
• 1. Мотивларнинг мазмуни ва моҳияти. Мотивларнинг турлари.
• 2. Ташкилотлар фаолиятини ва персонални бошқаришнинг ижтимоий психологик жиҳатлари.
• 3. Бошқарувда каръера мотивлари. Каръера турлари.
• 4. А.Маслоунинг эхтиёжлар иерархияси ва каръера масалалари.
•  

• Инсонни хатти-ҳаркати ва маълум эҳтиёжларини қондириш билан боғлиқ фаолиятга ундовчи сабабга мотив дейилади. Одамнинг фаолият мотивларини ўрганиш шахснинг маънавий-психологик моҳиятини тушунишда муҳим аҳамиятга эга. Кишиларнинг хулқ-атворига қараб, унинг хатти-ҳаракатларини таҳлил қилиб, уларнинг мотивларини аниқлашга интилиш лозим. Шунда хатти-ҳаракатларни одам учун тасодифий ёки қонуний эканлигини англаш мумкин бўлади.

“Мотивация” тушунчаси “мотив” тушунчасидан кенгроқ маъно ва мазмунга эга. Мотивация – инсон хулқ-атвори, унинг боғланиши, йўналиши ва фаоллигини тушунтириб берувчи психологик сабаблар мажмуини билдиради.
Мотивация- одамни фаол фаолиятга ундовчи сабаблар мажмуи бо`либ, хулқ атворни психологик ва физиологик бошқаришнинг динамик жараёни ҳисобланиб унга ташаббус, йўналганлик, ташкилотчилик, қўллаб-қувватлаш киради.
Мотивация турлари 
ички мотивация, яъни хатти-ҳаракат эгасининг субектив психологик хусусиятлари назарда тутилади (мотивлар, эҳтиёжлар, мақсадлар, мўлжаллар, истаклар, қизиқишлар ва ҳоказолар); ташқи мотивация – фаолиятнинг ташқи шарт-шароитлари ва ҳолатлари. Яъни, булар айни конкрет ҳолатларни келиб чиқишига сабаб бўладиган ташқи стимуллардир.
Америкалик олимлар Д.Макклелланд, Д.Аткинсон ва немис олими Х.Хекхаузенлар ҳисобланади. Уларнинг фикрича, одамда турли ишларни бажаришини таъминловчи асосан икки турдаги мотив бор: 1.Муваффақиятга эришиш мотиви.
2. Мағлубиятдан қочиш мотиви.
Ҳар қандай мотивларнинг орқасида шахснинг эҳтиёжлари ётади. Инсон эҳтиёжлари, мақсади, истаги, қизиқишлари шахсий ҳолатлардир.
Эҳтиёж - жонли мавжудоднинг ҳаёт кечиришнинг конкрет шарт-шароитларига қарамлигини ифода этувчи ва бу шарт-шароитларга нисбатан унинг фаоллигини вужудга келтирувчи ҳолатдир