3-Мавзу: Муваффақиятли касбий фаолият мотивацияси. Каръера турлари ва босқичлари

Персонални бошқаришнинг ижтимоий-психологик жиҳатлари.
Карера- бу инсоннинг касбий ўсиши, унинг таъсири, қудрати, обрўси, атроф -муҳитдаги мавқеининг ўсиши, бу унинг иерархия босқичлари, малака зинапоялари, мукофот ва обрў -еътибор билан ўсиши.
Бизнес карераси- ҳар қандай фаолият соҳасида шахснинг босқичма -босқич ўсиши, кўникма, малака, малака имкониятлари ва фаолият билан боғлиқ мукофот миқдори ўзгариши; бир пайтлар танланган фаолият йўли билан олдинга силжиш, шон -шуҳратга, шуҳратга, бойишга эришиш.
Карера мақсадлари Улар маълум бир иш билан шуғулланишни, лавозимларнинг иерархик зинапоясида маълум бир қадамни эгаллашни хоҳлашининг сабабларида намоён бўлади. Касбий мақсадлар ёшга қараб ўзгаради, малака ошади ва ҳоказо.

Карера турлари:

• 1. Ташкилот ичидаги карера.  Бу шуни англатадики, маълум бир ходим касбий фаолияти давомида ривожланишнинг барча босқичларидан ўтади: ўқитиш, ишга жойлашиш, касбий ўсиш, индивидуал касбий қобилиятларни қўллаб -қувватлаш ва ривожлантириш, нафақага чиқиш.
• 2. Ташкилотлараро карьера. Олдинидан фарқли ўлароқ, ходим турли босқичларда кетма -кет ўтиб, турли ташкилотларда турли лавозимларда ишлайди.
• 3. Ихтисослаштирилган карьера. Муайян ходим мартаба босқичларини кетма -кет битта ёки турли ташкилотларда ўтиши мумкин, лекин факат ихтисослашган битта касб ва фаолият доирасида.
• 4. Ихтисослашмаган карьера. Барча босқичлар ҳар хил касблар доирасида, ҳам битта, ҳам турли ташкилотларда амалга оширилади. Мисол - Япония: менежер компаниянинг ҳар қандай бўлимида мутахассис бўлиб ишлаши керак ва маълум бир вазифа учун эмас, балки компанияга 3 йилдан ортиқ қолмасдан, ҳар томондан қараши керак.

Карьера турлари

• 5. Вертикал карьера. Структуравий иерархиянинг юқори даражасига кўтарилиш (юқори даражадаги иш ҳақи билан бирга олиб бориладиган рағбатлантириш).
• 6. Горизонтал карьера. Ёки фаолиятнинг бошқа функционал соҳасига ўтиш ёки ташкилий тузилмада қатъий расмий фиксацияга эга бўлмаган босқичда маълум бир хизмат вазифасини бажариш (масалан, вақтинчалик гуруҳ раҳбари); олдинги босқичдаги вазифаларнинг кенгайиши ёки мураккаблашиши ҳам горизонтал мартаба билан боғлиқ бўлиши мумкин.
• 7. Қадамли карьера- горизонтал ва вертикал мартаба элементларини бирлаштирган мартаба тури. Ходимнинг ўсиши вертикални горизонтал ўсиш билан алмаштириш орқали амалга оширилиши мумкин, бу сезиларли таъсир кўрсатади. Бу шакл ҳам ташкилот ичидаги, ҳам ташкилотлараро шаклларда бўлиши мумкин.
• 8. Яширинган карьера - бошқалар учун унчалик аниқ бўлмаган касб тури. У чекланган миқдордаги ходимлар учун, қоида тариқасида, ташкилот ташқарисида кенг бизнес алоқалари билан мавжуд.