3-Мавзу. Маҳсулот сифатининг моҳияти режа Сифатни бошқаришнинг замонавий моделлари

3-Мавзу. МАҲСУЛОТ СИФАТИНИНГ МОҲИЯТИ
Режа
1. Сифатни бошқаришнинг замонавий моделлари.
2. Маҳсулотнинг сифати ва рақобатбардошлиги.
3. Маҳсулот сифатининг моҳияти.
4. Сифат тўғрисида замонавий тасаввурнинг шаклланиши.


1. Сифатни бошқаришнинг замонавий моделлари.
ИСО 9000 стандартлари асосидаги сифат тизимининг энг бош мақсади – маҳсулотнинг буюртмачи талаб қиладиган сифатини таъминлаш ва унга корхонанинг буни уддасидан чиқа олиш қобилиятининг исботини тақдим этиш.
Барча мамлакатларнинг мутахассислари томонидан тан олинган ягона ёндашувлар Total Quality Management (ТQМ) сифатни умумий бошқариш тамойиллари сифатида маълум бўлиб, у барча даражадаги хизматчилар ҳамда раҳбарият иштирокида ва ресурслар, техник имкониятлардан оқилона фойдаланган ҳолда фаолиятнинг тадқиқотлардан бошлаб то сотишдан кейинги хизмат кўрсатишгача бўлган барча соҳаларида сифатни бошқариш тизим ва усулларини ҳар тарафлама мақсадли қўлланишни кўзда тутади.
ТQМ нинг таркибий қисмлари туб (асосий) тизим, техник таъминот, узлуксиз такомиллаштириш ва ривожлантириш тизимлари ҳисобланади.
ТQM – комплекс тизим бўлиб, сифатни доимий яхшилаб бориш, ишлаб чиқариш харажатларини имкон қадар камайтириш ва маҳсулотни аниқ муддатида етказиб беришга йўналтирилгандир. Унинг фалсафаси яхшилашларнинг чегараси йўқ деган тамойилга асосланади. Сифатга нисбатан – нуқсонлар ноль, харажатларга – унумсиз харажатлар ноль, етказиб беришларга нисбатан эса – аниқ муддатида деган мақсадли кўрсатма амал қилади. Бу чегараларга етиш мумкин эмаслиги аниқ, лекин бунга интилиш ва эришилган натижаларда тўхтаб қолмаслик керак. Бундай фалсафани белгиловчи махсус атама мавжуд – «сифатни доимий яхшилаш».
ТQМ концепциясининг асосий тамойиллари - сифат тизимларини ишлаб чиқиш ва қўлланиш бўйича услубий қўлланма ҳисобланадиган ИСО 9000 стандартида баён этилган.
ИСО 9000 стандартлари бўйича қурилган амалдаги сифат тизимлари, энг аввало, сифатни бошқаришнинг кўп илғор шакллари ва усулларидан яратилган тизимлардир.
Демак, сифат тизимининг ривожланиш тарихини 5 та юлдуз шаклида тасаввур этиш мумкин(1-расм).