|
Darsda o’qituvchining rahbarlik roli, o’zini tutishi va dars davomidagi faoliyatining tahlili:
Rahbarlik roli: o’ziga ishonish, qat’iyat, tirishqoqligi, talabchanligi, o’quvchilar orasida obro’yi, ular bilan muloqoti va ularga munosabati, sinfni “qo’lda tutishi (ushlashi, boshqara olishi)”.
O’zini tutishi: bardamligi (emotsional holati), sustkashligi, o’zini tarbi yalashi, bolalarga nisbatan ziyrakligi, sezgirligi, ishchanligini namoyon bo’lishi.
Nutqi: ovozi, buyruqlarini, ko’rsatmalarini to’g’riligi, muomala va nutq madaniyati, saviyasi, intellektual salohiyati.
O’qituvchining tashqi qiyofasi: kiyim bosh (sport forma si), chapdastligi, qomati, tashqi ko’rinishi.
O’qituvchining o’quvchi bilan yakkama - yakka muloqoti (kommuni kativligi): aktivligi, passivligi (sustligi), ishonchi, dadilligi, qat’iyati, ulgurishi baholanadi.
Jismoniy madaniyat darsida tarbiyaviy ishni amalga oshirilishi:
- o’quvchilarning diqqatni tarbiyalanishi va mashqni bajarilishiga qiziqishni uyg’ota olishi;
- intizomni ushlay olishi, qattiq tura bilishi, fikrini o’tkaza olishi;
- o’rtoqlik, kollektivizm va boshqa sifatlarni tarbiyalash mahorati;
- ahloqiy tarbiyaning xilma-xil uslubiyotlaridan foydalana olishi (tushuntirishi, ishontira olishi, ma’naviyat, qadriyatlardagi normalariga rioya qilishga o’rgata bilishi, rag’batlantirish va boshqalar) ularning maqsadga muvofiqligi, samaradorligi tahlil qilinadi.
- o’quv predmetini o’qitish davomida o’quvchilarda dunyo qarashni shakllantirish, harakat malakasi va ko’nikmasini boyitish bilan bog’liq bilimlarining zahirasi ustida ishlashi.
- dars jarayoni davomida sinf(guruh)ning jismoniy madaniyat faollarini tayyorlashi;
-mashg’ulotlaridan ozod qilingan o’quvchilar hamda sinfning maxsus tibbiy guruhi bilan ishlashi.
Tahlilchining saviyasini tahlilning sifatiga ta’siri.
Darsni kuzatish va uning tahlili ko’p qirrali jarayon bo’lib, tahlilchiga taxlil qilinayotgan hamkasbining o’quv tarbiya faoliyatining barcha tomonlarini ko’z o’ngida tutishi uchun o’zida e’tiborli darajadagi bilim va ko’nikmalarga ega ekanligini hisobga olish talabini qo’yadi.
Kuzatilishicha, tahlilchining saviyasi o’zganing faoliyatini bir vaqtni o’zida mohiyatiga yetib baholashda, taxlil ob’ektida yuzaga kelgan yoki mavjud vaziyat (holat) uchun maqsadga mos keladigan qarorni nazarda tutib, ijobiy salbiy fikr ayta olishida, dars o’tkazayogan o’qituvchi fikrini(shu holat uchun uning maqsa dini) odindan o’qiy bilishi, hujjatlarni kuzatish, rejalari haqida tavsiyalar qilishda, so’roq, varaqalari va boshqalarni to’g’ri tuzata olishi, darsga berila digan tavsiyalar, maslahatlarni matnini tushunarli bayon qila olishi yoki ayta olishida yetakchi rolni o’ynaydi va bu bilan tahlilining sifatiga ta’sir etadi.
Biz quyida foydalanishga tavsiya qilayotgan darsning pedagogik tahlilning tayyor sxemasini jismoniy madaniyat metodistlari, metod birlashmalar boshliq lari, viloyat, shahar, tuman, xalq ta’limi nazorat chilari, umumta’lim maktabla rining jismoniy madaniyat fani o’qituvchi lari va oliygohlarining jismoniy tarbiya fakulьteti talabalari amali yotda bir necha yil davomida sinab ko’rdik va jismoniy tarbiya ta’limi jarayonida qo’llash mumkin degan xulosaga keldik.
Taxlil varaqalari, jadvallar, turli kartochkalar, audio-vidio yozuv lari va boshqa texnik vositalardan foydalanish taxlil samaradorligiga, uning sifatiga ijobiy ta’sir qilayotganligi hozirgi kunda sir emas.
Keyingi sahifada jismoniy madaniyat darsining pedagogik nuqtai nazaridan tahlilini taxminiy chizmasini e’tiboringizga havola qildik (taxlil sxemasi matniga qaralsin).
Qayd qilingan jismoniy madaniyat darsining pedagogik tahlili sxemasida tahlilchi tomonidan unga kiritilgan savollarga javoblarning natijasi asosida o’tkazilgan dars(mashg’ulot)ga baho beriladi. Taxlil mazmuni maxsus dars muho kamalarining bayonnomalarida ifodalanadi. O’z ustida ijodiy ishlovchilar qayd qilingan bayonnomalarning arxivini yuritadi. Ularni o’rganish faoliyati taxlil qilinayotgan mutaxasis haqida ma’lumotlar olish imkonini beradi.
Darslikning ilovalarida dars tahlili muhokamasining bayonnomasi shak lini e’tiboringizga havola qildik. Bayonnoma dars o’tgan fan o’qituvchisi tomoni dan yoki tahlil muhokamasi majlisi qatnashchilaridan biri tomonidan matn tarzida yozib boriladi.
Dars tahlili bayonnomasiga taxlil qilingan darsning konspekt reja jad vali matni, darsda jismoniy yuklamani boshqarilishi (YuQCHsi)ning bayonno masi, dars zichligi ifodalangan xronometrajning matni, uning xronografigi hamda darsning pedagogik tahlilining matni ilova qilinishi maqsadga muvofiq.
Darsning tahlili muhokamasida pedagogik tahlilchi, jismoniy yuklamani boshqarilishi hamda dars zichligi uchun ma’sul o’qituvchilarning ishtirok etishi shart.
Tahlil muhokamasida ular dars haqida avval uning ijobiy tomonlari so’ng darsda yo’l qo’yilgan kamchiliklar haqida o’zlarining shaxsiy fikir va mulohaza larini navbat bilan bayon etadilar.
Darsi muxokama qilingan o’qituvchiga tahlil muhokamasi majlisining boshlanishida va uning so’ngida yakuniy fikir bayon qilish uchun so’z beriladi.
Odatda, dars tahlillarining turli xil uslubiyotlaridan hozirgi kun amali yotida foydalaniladi.
Quyida biz dars tahlilining sifatini yuqori bo’lishida qo’llaniladigan tahlil matni sxemasini e’tiboringizga havola qildik (qayd qilingan tushuntirishlar yoki savollarga tahlilchi tomonidan zaruriy deb hisoblangan fikr va mulohazalar yozilad.)
Do'stlaringiz bilan baham: |
