3-мавзу. Демографик таркиблар ва унинг таҳлили 1-маъруза машғулоти


-режа. Ёш-жинс пирамидаси шаклларининг таҳлили



Download 0,78 Mb.
bet4/6
Sana23.02.2022
Hajmi0,78 Mb.
#176250
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
3-мавзу (2)

3-режа. Ёш-жинс пирамидаси шаклларининг таҳлили

  • Вилоят (Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳри) ичига ҳамда вилоятлар (Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳри)аро кўчиб кетганлар вилоят (Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳри) ичига ҳамда вилоятлар (Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳри)аро кўчиб келганларнинг кетган жойига нисбатан кўчиб кетганлар деб ҳисобга олинади. Яъни,

M2t = M1t ва M2v = M1v.
Аҳоли умумий сонини ҳисоблаш жами республика ва унинг алоҳида маъмурий-ҳудудий бирликлари бўйича амалга оширилади. Аҳоли сонини шаҳар ва қишлоқ жойлари бўйича ҳисоблашда маъмурий-ҳудудий ўзгаришлар натижалари – қишлоқ аҳоли пунктларини шаҳар аҳоли пунктларига ўзгариши (қисман ёки тўлиқ), шаҳар жойлари таркибига киритилиши, шунингдек шаҳар жойларининг қишлоқ аҳоли пунктларига ўзгартирилиши ва бошқалар ҳисобга олинади.
Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 1991-2015 йилларда республика аҳолиси 10,4 млн. кишига кўпайиб, 2015 йил 1 январда 31022,5 минг кишини ташкил этган

Ўзбекистон Республикасида доимий аҳоли сони ва унинг ўртача йиллик ўсиш суръатининг ўзгариши (йил бошига)


Ҳудудлар

доимий аҳоли сони, минг киши

аҳоли сонининг ўртача йиллик ўсиш суръати, %

1991 й

2001 й

2015 й

1991 й

2001 й

2015 й

Ўзбекистон Республикаси

20607,7

24813,1

31022,5

2,4

1,3

1,7

шу жумладан:







Қорақалпоғистон Республикаси

1270,6

1527,0

1763,1

2,9

1,6

1,5

Андижон

1789,0

2216,5

2857,3

2,4

1,4

1,8

Бухоро

1195,1

1437,7

1785,4

2,7

1,3

1,7

Жиззах

792,2

991,5

1250,1

3,4

1,7

1,9

Қашқадарё

1694,4

2212,5

2958,9

3,5

2,1

2,2

Навоий

682,0

791,1

913,2

2,5

1,0

1,3

Наманган

1551,8

1953,2

2554,2

3,0

1,5

2,0

Самарқанд

2200,9

2710,0

3514,8

2,5

1,5

2,0

Сурхондарё

1332,0

1770,4

2358,3

3,7

1,9

2,2

Сирдарё

559,1

649,9

777,1

1,1

1,2

1,7

Тошкент

2129,8

2370,2

2758,3

1,2

0,9

1,2

Фарғона

2214,6

2697,5

3444,9

2,5

1,2

1,7

Хоразм

1066,0

1347,7

1715,6

3,0

1,8

1,9

Тошкент шаҳри

2130,2

2137,9

2371,3

0,6

-0,2

0,8

Республикаси аҳолиси сони 50,5 %га ортган. Бу даврда аҳоли сонининг ўсиш суръати Андижон (59,7%), Жиззах (57,8%), Қашқадарё (74,6%), Наманган (64,6%), Самарқанд (59,7%), Сурхондарё (77%), Фарғона (55,5%) ва Хоразм (60,9%) вилоятларида республика ўртача кўрсаткичидан юқори, қолган ҳудудларда эса паст бўлган.
Аҳолининг мутлақ сони мавридли кўрсаткич ҳисобланади. У ёки рўйхатга олиш санаси бўйича ёки 1 январ ёки йилнинг исталган санаси бўйича демографик мувозанат тенгламаси ёрдамида ҳисоблаб чиқилади. Шу аснода демографик воқеа-ҳодиса – туғилиш, ўлим, никоҳ, ажралишлар, кўчиб келиш ва кўчиб кетишлар – у ёки бу вақт даври давомида рўй беради. Ушбу давр узунлиги турлича бўлиши мумкин, лекин демографияда кўпинча узунлиги бир йилга тенг бўлган даврлар билан операциялар амалга оширилади.
Санаб ўтилган демографик жараёнларнинг барча статистик кўрсаткичлари даврга мансуб бўлади, ёки жиддий айтадиган бўлсак, даврий ҳисобланади. Бундан демографик жараёнлар ҳақидаги даврий маълумотларни аҳоли сони ҳақидаги мавридли маълумотлар билан таққослаш муаммоси келиб чиқади. Бунинг устига, давр бошида ва давр охирида аҳоли сони турлича бўлади, чунки аҳоли узлуксиз ўзгариб туради. Айтилган фикр ушбу муаммони ҳал қилишни зарур қилиб қўйиб, бунга турли йўллар билан эришиш мумкин. Хусусан, бу демографик воқеа-ҳодиса қайд қилинадиган вақт оралиғи узунлигини қисқартириш ёрдамида даврий кўрсаткични мавридли кўрсаткичга айлантириш йўли билан амалга оширилиши мумкин. Агар бу оралиқ нолга айланади деб тахмин қиладиган бўлсак, демографик жараён кучи деб аталадиган кўрсаткичга эга бўламиз.

2-маъруза машғулоти



Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish