3-Mavzu: Bilak, qo’l panjasi klinik anatomiyasi va operativ jarrohligi. Bilak amputatsiyalari. Bilak sohasidagi flegmonalar va qo’l panjasidagi xasmollar. Qo’lda bajariladigan og’riqsizlantirish usullari

Bilakning orqa sohasi.(regio antibrachii anterior)
1. Bilak orqa sohasining terisi oldinga nisbatan ancha qalin.
2.Teri osti yog’ qavatida vv. cephalica et basilicalar joylashgan. Teri innervasiyasida n.cutaneus antibrachii lateralis, medialis, posterior qatnashadi.
3. Yuza fatsiya zaif rivojlangan.
4.Xususiy fatsiya ancha qalin bo’lib, ko’plab o’siglar yordamida bilak va tirsak suyaklari bilan bog’langan
Bilakning orqa sohasida barmoqlarni yozuvchi muskullar joylashgan. Ular 2 guruh bόlib joylashadi.
Yuza qavatda mm.extensor carpi radialis longus, mm.extensor carpi radialis breves , extensor digitorum mm.extensor digiti minimi, mm.extensor carpi ulnaris joylashgan
Chuqur qavatda-mm.supinator, abductor pollicis longus, extensor pollicis brevis, extensor pollicis longus, extensor incidis joylashgan.
Qon-nerv tutam vasa interosseus posterior va ramus profundus n.radialis dan iborat
Panja sohasi kaft, kaft usti va barmoqlar sohalariga bόlinadi. Kaft sohasida bosh barmoq tomonda tenar, jimjimalok tomonda gipotenar sohalari mavjud. Bu erda shu barmoqdarga tegishli mushaklar joylashgan.
Kaft όrta όrindiĝida yuza va chuqur kaft arterial ravoqlari farqlanadi. Kaft aponevrozida barmoqlarga boradigan qon tomir va nervlar utishi uchun
Qo’l panjasi sohasida quyidagi bόĝimlar mavjud::
1.articulatio radiocarpea
2. articulation intercarpea
3. articulatio radioulnaris distalis
4. articulation carpometacarpeae
5. articulation metacarpophalangeae
6. articulation interphalangeae
Qo’l panjasi sohasi
Chegaralari yuqoridan no’xatsimon suyak sathida o’tkazilgan ko’ndalang chiziq, pastdan– kaft-barmoq burmasi.
Qo’l panjasida kaft va dorsal yuzalar farqlanadi
Palma manus.
Panja sohasi kaft, kaft usti va barmoqlar sohalariga bόlinadi. Kaft sohasida bosh barmoq tomonda thenar, jimjimalok tomonda gipothenar sohalari mavjud.
1. Terisi qalin, kam harakatchan.Unda ko’plab ter va yog’ bezlari joylashgan.
2.Teri osti yog’ qavati fibroz to’siqlardan iborat bo’lib, yiringning tarqalishiga sharoit tug’diradi.
3.Xususiy fatsiya bosh barmoq va jimjiloq sohasida yupqa pardadan iborat.Kaftning o’rta qismida uchburchak shaklidagi plastinka- kaft aponevrozini hosil qiladi.
4.Kaft aponevrozi yuza bo’ylama va chuqur ko’ndalang yo’nalgan tolalardan iborat. Bu tolalar oralig;I komissural teshiklardir. Bu kommisural teshiklar II,III,IV barmoqlar ro’parasida joylashgan bo’lib, yog’ to’qimasi bilan to’lib turadi.
Kaft sohasida 3 ta fascial urindik farqlanadi: medial, lateral va όrta kaft urindiklari. Lateral fascial urindikda bosh barmoq mushaklari, medial fascial urindikda jimjiloq mushaklari, όrta kaft όrindiĝida esa barmoqlarni bόquvchi yuza va chuqur muskullar paylari joylashgan. Kaft aponevrozi ular όrtasida tόsiq hosil qiladi.