3-Mavzu: Bilak, qo’l panjasi klinik anatomiyasi va operativ jarrohligi. Bilak amputatsiyalari. Bilak sohasidagi flegmonalar va qo’l panjasidagi xasmollar. Qo’lda bajariladigan og’riqsizlantirish usullari

Lateral o’rindiq (thenar) oldindan xususiy fatsiya, orqadan chuqur fatsiya, medial – lateral to’siq, lateral-xususiy fatsiyaning kaft suyagiga birikish joyi bilan chegaralanadi.
Lateral o’rindiqda (thenar) quyidagi mushaklar joylashgan m. abductor pollicis brevis; m. opponens pollicis; m. flexor pollicis brevis(innervasiyalaydi n. medianus), m. adductor pollicis innervasiyalaydi n. ulnarisning chuqur tarmog’i).
Medial o’rindiq (hypothenar) V kaft suyagiga birikkan xususiy fatsiya varag’I, orqadan V kaft suyagi bilan chegalanib turadi. Vu o’rindiqda quyidagi mushaklar joylashadi: m. palmaris brevis (v podkojnom sloe); m. abductor digiti minimi; m. opponens digiti minimi i m. flexor digiti minimi brevis.
Orta kaft o’rindig’I oldindan kaft aponevrozi, yon tomonlardan- medial va lateral to’siqlar, orqadan- chuqur kaft fatsiyasi bilan chegalanadi.
Kaftning o’rta o’rindig’ida 2 ta kletchatka bo’shlig’I farqlanadi:yuza(aponevroz osti) va chuqur (pay osti). Yuza kletchatka bo’shlig’I kaft aponevrozi va bukuvchi muskul paylari orasida joylashsa, chuqur kletchatka bo’shlig’I bukuvchi muskul paylari va m.interosseani qoplab turuvchi chuqur kaft fatsiyasi orasida joylashadi.
Aponevroz osti kletchatka bo’shlig’ida tirsak arteriyasi va bilak arteriyasining yuza tarmog’I birlashishidan hosil bo’lgan arcus palmaris superficialis joqlashgan. Bu yuza ravoqdan, kaft aponevrozi ostidan 3-4 umumiy barmoq arteriyalari komissural teshiklar orqali chiqib, chuqur arterial ravoq tarmoqlari bilan anostomozlashadi.Umumiy barmoq arteriyalaridan xususiy barmoq arteriyalari ajralib chiqib II,III,IV,V barmoqlarning bir-biriga qaragan yuzalarini qon bilan ta’minlashda qatnashadi.
Yuza kaft ravoq ostida 4 ta barmoqni innervasiyalovchi nervlar o’tadi. (3 ta n.medianus, 1 ta n.ulnaris). n.medianus tarmog’I lateral muskullararo to’siqni teshib o’tib bosh barmoq muskullarini va 1 barmoq terisini innervasiyalaydi. N.medianusdan ajralib chiqqib, tenarni innervasiyalovchi harakatlantiruvchi tarmoq yo’nalishi jarrohlikda “taqiqlangan soha” yoki Kahavella sohasi deb yuritiladi.Bu soha tenarning proksimal qismiga to’g’ri keladi.
Pay osti kletchatka bo’shlig’da a.radialis va r.profundus n.ulnaris qo'shilishidan hosil bo'lgan chuqur kaft ravog’ va n.ulnaris chugur tarmog’I , 4 ta chuvalchangsimon muskullar joylashadi.