3 I. Боб. Волейбол тарихи, техника ва тактикаси

Волейболчилар эстафетаси 
Ўйин тавсифи. 
Ўйинчилар тенг икки гуруҳга бўлиниб, ораларидан бир оз жой 
қолдириб ўзаро параллел икки қаторга сафланадилар. Биринчи бўлиб 
турганларнинг оёқлари олдидан чизиқ ўтказилади. Бу чизиқдан 10—15 қадам 
наридан унга параллел қилиб иккинчи чизиқтортилади. 
Қаторлар бошида турган ҳар қайси жуфт ўйинчининг бирига биттадан тўп 
берилади. 
Олдинда турган ҳар қайси жуфт ўйинчилар раҳбарнинг ишораси билан олдинга 
қараб ёнма ён югуриб, йўлда тўпни бир-бирларига узатиб борадилар. Улар шу 
тарзда иккинчи чизиккача бориб, яна шу йўддан ўз қаторларига қайтадилар, тўпни 
навбатдаги жуфт ўйинчиларга узатиб, ўз қаторларининг охирига бориб турадилар. 
Ўйин ҳар 1 бир гуруҳнинг ҳамма жуфт ўйинчилари ўйинда иштирок этгунларича 
давом эттирилади. Навбат яна биринчи жуфт ўйинчиларга келганда улардан бири 
тўпни қўлга олиб юқорига кўтаради, шу билан ўйин тўгайди. Бориб қайтишни 
биринчи бўлиб тамомлаган гуруҳ ғалаба қозонади. 
Ўйин қоидалари
. 1. Агар ҳар жуфт ўйинчилардан биттаси тўпни I ерга 
тушириб юборса, унинг ўзи тўпни ердан олиши ва пгу жойнинг ўзида уни ерга 
уриб узатишни давом эттириши Керак. 2. Навбатдаги жуфт ўйинчилар тўпни 
олмагунларича чизиқни босиб олдинга ўтмасликлари лозим. 3. Навбатдаги жуфт 
ўйинчи тўпни олиб югуриб кетганидан сўнг, бутун қатор бир қадам олдинга 
сурилади, югуриб кетган жуфтнинг орқасида турган ўйинчилар эса югуриш 
бошланадиган чизиққа бориб турадилар.
Буўйинда: 
эпчил ҳаракат қилиш малакаси ҳосил қилинади. 
Тўпга чап бериш 
Ўйин тавсифи.
Ўйин ўтказиладиган майдонча чизиқлар билан тенг учта 

---

38 
қисмга.ажратилади. Ўйинчилар ҳам баббаравар учта гув руҳга бўлинадилар. 
Ҳар бир гуруҳ ўйинчилари ўз майдончаларида хоҳлаганча жойлашадилар. 
Ўртада турган гуруҳўйинчиларидан биттасига волейбол тўпи берилади. 
Раҳбарнинг ишораси билан ўйин бошланади. Ўртада 
Ж
ойлашган ўйинчилар тўпни 
четда жойлашган ўйинчиларга, улар ўз навбатида ўртадагиларга тегизишга 
ҳаракат қиладилар. 
Тўп қайси гуруҳнинг ўйинчисига учиб келиб тегса, ўша гуруҳга битта жарима 
очкоси берилади. 
Тўп теккан ўйинчи ўйиндан чиқмасдан, бошқа ўйинчилар билан бирга 
ўйнайверади. Белгиланган вақт ўтгач, ўйин тўхтатилади ва гурухлар ўз 
жойларини алмаштирадилар (бу иш соат стрелкаси айланиши бўйича амалга 
оширилади). Шундай килиб,ўйин уч марта такрорланади. 
Учала ўйин мобайнида ҳар бир гуруҳ олган жарима очколари ҳисобланади. 
Қайси гуруҳ энг кам жарима очкоси олган бўлса, биринчи ўринни, ундан кўпроқ 
жарима очкоси олган бўлса, иккинчи ўринни ва энг кўп жарима очкоси олган 
бўлса, учинчи ўринни олади. 
Уйин қоидалари. 1. Ўйин пайтида ўйинчилар ўз майдончаларининг 
чегарасидан чикмаслиги керак. 2. Чекка майдончаларда турган ўйинчилар бир-
бирларига тўпни ирғитиб узатишлари мумкин. 3. Ҳар бир ўйинчи тўпни 3 сониядан 
ортиқ ушлаб турмаслиги лозим. 4. Ўз майдончасининг чегарасидан ўтиб 
кетганлиги, шунингдек, тўпни 3 сониядан ортиқ ушлаб турганлиги учун тўп бир 
гуруҳдан бошкасига олиб берилади. 5. Агар: а) туп ерга ёки деворга тегиб, ундан 
кайтиб бориб, ўйинчига тегса; б) ўйинчи учиб келаётган тўпни илиб олса; в) 
тўп ўйинчининг белидан юқорига тегса, у теккан хисобланмайди. 
Бу ўйинда: 
кўчма нишонга волейбол тўпини отиш, тўп ирғитиш ва илиб 
олиш, тўпга чап бериб қочиш малакаси ҳосил қилинади.