3 I bap. Kárxanalardıń bankrot bolıw procesiniń ayriqsha qásiyetleri hám aldın alıwdıń teoriyalıq tiykarları

PAYDALANILG’AN A’DEBIYATLAR DIZIMI............................................27

KIRISIW

Kurs jumısı temasının’ aktuallıg’ı. Ózbekstanda social jóneltirilgen, bazar mu’nasebetlerine tiykarlanǵan turaqlı ekonomikanı qáliplestiriwdiń zárúrli jónelislerden biri bul finanslıq xojalıq iskerligin júrgizip atırǵan kárxananalar jaǵdayın jaqsılaw, bankrot bolıw procesin aldın alıw esaplanadı. Jáhándegi rawajlanǵan mámleketler tájiriybesiniń kórsetiwishe, usı tarawdıń óziniń ekonomikaǵa jıldamlıq beriw, kóplegen social máselelerdi sheshiw, atap aytqanda jumıssızlıq dárejesin tómenletiw, ekonomikalıq ósiw ushın tiykar jaratıw sıyaqlı zárúrli wazıypaları menen áhmiyetli bolıp tabıladı. Mámleketimizde islep shig’ariwdi modernizaciyalaw, texnikalıq jańalaw hám diversifikatsiyalaw, inovacion texnologiyalardı keń engiziw jumısları keń kólemde ámelge asırilmaqta. Sonliqtan, usı subiektler finanslıq munasábetlerin bazar talaplarına juwap beretuǵın dárejede jetilistiriw, ónim islep shig’ariw ózine túser bahasın nátiyjeli kemeytiw arqalı eksport potensialın kóteriwi kárxanalardın’keleshekte tabıslı rawajlanıwın támiyinleydi.

Isbilermenlikti jedel rawajlandırıwdı támiyinleytuǵın ekonomikanıń awıl xojalıǵı, mashinasazliq, neft-gaz tarmaqları, bank sisteması sıyaqlı ústin turatuǵın tarawlarınıń rawajlanıwı sońı nátiyjede mámleketimizde qolay biznes ortalıǵın júzege keltiredi. Isbilermenlik subiektlerin nátiyjede qollap-quwatlaw adamlardıń turmıs dárejesiniń jáne de asıwına, jańa jumıs orınların dúziliwine hám puqaralar dáramatlarınıń kóbeyiwine unamlı tásir kórsetedi. Respublikada bazar ekonomikasına ótiwdiń házirgi da’wirde xojalıq subiektleriniń turaqlı hám nátiyjeli iskerlik kórsetiwi ushın jetkilikli shárt-sharayitlardi ju’zege keltirmekte. Usınıń menen birge, nátiyjeli jumıs alıp barıwdı támiyinlewdiń sanaciyalaw hám bankrotliq sıyaqlı túrli ekonomikalıq mexanizmleri rawajlanıwdirilmaqta. Ásirese, 2009 jıl 24 aprelden ámelge kiritilgen jańa redakciyadag’i «Bankrotliq haqqında»g’i Ózbekstan Respublikası Nızamında jeke tártipdegi isbilermenniń bankrotlig’i, bankrotliqtin’ ápiwayılastırılg’an dástúrleri sıyaqlı qaǵıydalardıń qollanılıwı bundag’I munasábetlerdiń jánede rawajlanıwina alıp keldi. Ózbekstanda kárxanalardıń nátiyjeli iskerligi ushın zárúr shárt-sharayitlar barǵan sayın tolıql támiyinlep barılıwına qaramay, ele olardıń dúziliwi, iskerlik kórsetiwi hám islep shıǵarıw nátiyjelerinde belgili máseleler ushramaqta. Sonliqtan, búgingi kúnde kárxanalar iskerliginiń turaqlılıǵınǵa tásir kórsetiwshi faktorlardı, olardıń kelip shıǵıw hám kórinetuǵın bolıw qásiyetlerin úyreniw, buǵan baylanıslıǵı hár qıylı mashqala hám tosqınlıqlardı saplastırıw mexanizmlerin islep shıǵıw hám jetilistiriw aktual áhmiyetke iye boladı.