3. Bólim. Basım ayırmashıqları ózgermes sarıpınıń ólshegishleri

Induksion sarıp ólshegishler.

Induksion (elektromagnit) sarıp ólshegishlerdiń islew prinsipi sırtqı magnit maydan tásirinde elektr tokın ózgeriwshi suyıqlıq aǵısında payda bolǵan EQK ti ólshewge tiykarlanǵan. 19.2- súwrette induksion (elektromagnit) sarıp ólshegish sxeması kórsetilgen.



4.4.2-súwret. Elektromagnit sxeması

Magnittiń N hám S polyusları arasından magnit maydanı sızıqları jónelisine perpendikulyar tárizde suyıqlıq truboprovodı 1 ótedi. Truboprovodtıń magnit maydanıda ótetuǵın bólegi magnit emes materialdan tayarlanadı yamasa izolyator 2 ornatıladı. Truboprovod diywallarında bir birine diametral qarama-qarsı jónelgen ólshew elektrodları 3 ornatılǵan. Magnit maydanı tásirinde suyıqlıqdaǵı ionlar háreketine keledi hám óz zaryadların ólshew elektrodlarına berip olarda; E-EQK payda etedi, ol aǵıs tezligine proporsional hám 4 sımlar arqalı ólshew áspabı járdeminde ólshenedi. EQK tiӊ mánisi, magnit maydanı ózgermes bolǵanda, elektromagnit induksiyasınıń tiykarǵı teńlemesi arqalı anıqlanadı:

E=VDV_wrt (4.4.2)

bul jerde, V magnit polyusleri aralıǵında paydabolǵan elektr magnit induksiya, T_A; D-truboprovodtıń ishki diametri, m; V_ort-aǵıstıӊ ortasha tezligi.

Tezlikti Q kólemli sarıp arqalı ańlatpası,

E=4V/PD*Q (4.4.3)

Bul formuladan ózgermes magnit maydanıda EQK niń mánisi sarıpqa tuwrı proporsional ekenligi kelip shıǵadı. Házir induksion sarıp ólshegishler elektr ótkeriw qábiliyeti 10^-3...10^-5 sm/m den kem bolmaǵan suyıqlıqlarda isletiledi. Ózgermes magnit maydanına iye bolǵan induksion sarıp ólshegishleriniń tiykarǵı kemshiligi-magnit elektrodlarında polyusleniw hám galvanik EQK tiӊ payda bolıwı. Bul kemshilikler hárekettegi suyıqlıqta magnit maydan tárepinen induksiyalanǵan EQK ti tuwrı ólshewge jol qoymaydı yamasa qıyınlastıradı. Sonıń ushın ózgermes maydanına iye bolǵan sarıp ólshewler suyıq metallar, suyıqlıqtıń pulslanıwshı aǵısı sarıpın ólshewde hám polyuslanıw óz tásirin kórsetiwge úlgermeytuǵın qısqa waqıtlı ólshewlerde isletiledi. Házir induksion sarıp ólshewlerdiń kópshiliginde ózgeriwsheń magnit maydanıdan paydalanıladı. Eger magnit maydan  waqıtta f jiyilik penen ózgerse, EQK tómendegi teńleme arqalı anıqlanadı:

E=4QB_maxsin(2Pf)/D (4.4.4)

bul jerde: V_max=V/sin(2Pf) -induksiyanıń amplituda mánisi.

Elektrmagnit sarıp ólshegishlerdiń kemshiliklerine ólshenip atırǵan ortalıq elektr ótkeziwsheńligi mánisiniń minimallıǵına qoyılǵan talaptı kiritiw kerek, bul olardıń qollanıw sheńberin shekleydi. Ólshew sxemasınıń quramalılıǵı kóplegen tosıqlardıń tásiri ekspluatatsiyalanıwın qıyınlastıradı. Suyıqlıqlardıń 3......1000 mm diametrli trubalardaǵı 1.....2500 m³/saat sarıpın ólshey aladı.

3.