3- maʼruza. Tuproq hosil bo‘lishiga taʼsir etuvchi omillar Reja

Tuproq hosil bo‘lishiga insonning taʼsiri.

Tuproq tabiiy sharoitlarning o‘zaro birgalikdagi taʼsiri natijasida shakllanadi va atrof muhit sharoitlariga ko‘ra asta-sekin o‘zgaradi. Ammo insonlarning tuproqqa yo‘naltirilgan maqsadli usullar bilan taʼsir etishi natijasida tuproqlar tez va qisqa muddatda o‘zgarishi ham mumkin. Insonlarning tuproqqa taʼsiri usullari xilma-xil. Tabiiy o‘simliklar o‘rniga madaniy ekinlarni ekishi natijasida tuproqda oziq kul elementlari va azotning biologik aylanishi va umuman biologik jarayonlar keskin o‘zgaradi. o‘rmonlarning kesib yuborilib, o‘tloqlarga aylantirilishi Tuproq paydo bo‘lish jarayon­lari yo‘nalishiga keskin taʼsir etadi. Shuningdek tevarak-atrof iqlim sharoitlari ham o‘zgaradi Botqoq yerlarni quritish, janubiy rayonlarda sug‘orish hamda sho‘rxok va sho‘rtob yerlarni melioratsiyalash, dasht va cho‘llarda o‘rmon himoya daraxtzorlari barpo qilish hamda yerni ishlash, o‘g‘itlash singari tadbirlar tuproqdagi biologik kimyoviy va boshqa jarayonlarga katta taʼsir etadi, natijada Tuproqning suv, havo, issiqlik kabi xossalari o‘zgaradi.

Demak insonlarning Tuproq unumdorligini oshirishga qaratilgan tadbirlari natijasida yangi madaniy yaʼni samarali va po­tensial unumdorligi yuqori bo‘lgan tuproqlar yuzaga keladi. Ammo tuproqlardan ekinlar talabini eʼtiborga olmagan Xolda notug‘ri foydalanish va ilmiy asoslangan tavsiyalarni buzib qo‘llanishi aksincha tup­rok unumdorligining pasayishiga sabab bo‘ladi. Agronomning asosiy vazifasi Tuproq xossalarini eʼtiborga olgan holda turli agrotexnika va melioritiv tadbirlarni o‘z vaqtida o‘tkazishga qaratilishi kerak