|
3- BOB. MS Excelda matematik masalalarni yechish
3.1. MS Excelda matematik masalalarni yechish haqida
3.3.Geometrik masalalarni yechish
3.2.Chiziqli tenglamalar sistemasini yechish
XULOSA. .......................................................................................................... 65
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.
......................................................................... 67
2
KIRISH
“Men XXI asr ma‟naviyat asri, ma‟rifat asri,
ilm-fan va madaniyat va axborot asri bo‟lib
qolishiga ishonaman ”
I.A.Karimov
Ta‟lim tizimidagi chuqur va keng ko‟lamli islohotlarning mazmuni va
amalga oshirish muddatlari O‟zbekiston Respublikasining “Ta‟lim to‟g‟risida”gi
Qonun va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da o‟z ifodasini topgan. Jumladan,
“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da ta‟kidlanganidek, “Kadrlar tayyorlash tizimi
va mazmunini mamlakatning ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyoti istiqbollaridan,
jamiyat ehtiyojlaridan, fan, madaniyat, texnika va texnologiyaning zamonaviy
yutuqlaridan kelib chiqqan holda qayta qurish” lozim.
Ma‟lumki, jamiyat rivojlangani sari iqtisodiyot, fan, texnika, texnologiya,
madaniyat, san‟at, tibbiyot kabilarning turli masalalari haqidagi mavjud
ma‟lumotlar, axborot zahiralaridan foydalanishni tashkil etish, intellektual va
iqtisodiy hayotga tobora ko‟proq ta‟sir ko‟rsatadi.
Jamiyatning barcha sohalarini axborotlashtirish jadal rivojlanib bormoqda. Ushbu
yo‟nalishda O‟zbekiston Respublikasida ham yuqorida belgilab berilgan
tamoyillar amalga oshirilishi orqali axborotlashgan jamiyat sari shaxdam qadamlar
bilan borilmoqda.
Buning yorqin dalili sifatida 1997 yil 29 avgustda qabul qilingan “Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi”ni, O`zbekiston Prezidenti I.Karimovning 2002 yil 30
maydagi PF-3080-sonli «Komp`yuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-
kommunikaciya texnologiyalarini joriy etish to`g`risida»gi Farmoni, Vazirlar
Mahkamasining bu boradagi tegishli qarorlari va vazirliklarning ko`rsatma hamda
tavsiyalari va 2001 yilning may oyida Respublikamizda birinchi marta o‟tkazilgan
Internet festivalini aytib o‟tish mumkin.
3
Axborot texnologiyalari faqat fan va texnika hodisasi bo‟lmasdan, iqtisodiy
rivojlanishning muhim omiliga aylanmoqda. Axborot bilan qamrab olinmagan
biror muhim xo‟jalik sektorini (ishlab chiqarish, transport, kredit-moliya ,
sohasi, savdo) misol keltirish qiyin. Ayni paytda kompyuterlar va aloqa vositalari
asosida axborotni to‟plash, saqlash va taqdim etishning zamonaviy usullari, yangi
axborot
texnologiyalari
va
xizmatlaridan
foydalanish
yuqori
darajada
shakllanmoqda.
Zamonaviy jamiyatda insonnning ishlab chiqarish faoliyati umumlashgan
ishlab chiqarish doirasida kechmoqda. Umumlashgan ishlab chiqarish bir-biri
bilan uzviy bog‟liq fizik(moddiy) hamda axborot–mantiqiy qismlardan iborat.
Ishlab chiqarishning axborot –mantiqiy qismiga kuch bergan mamlakatlar
yuqori ish unumdorligi va zamonaviy, xaridorgir mahsulotlar ishlab chiqarishga
erishganliklari ma‟lum. Axborot-mantiqiy ishlab chiqarishning resurslari asosini,
mehnat vositalarini esa hisoblash texnikasi, uning dasturiy ta‟minoti, axborot
texnologiyalari va boshqalar tashkil etadi. Mehnat vositalari hamda aqliy mehnatni
sarf qiluvchi, tajriba va bilimga ega insonlar axborot-mantiqiy ishlab
chiqarishning kuchlarini tashkil qiladi.
Axborot-mantiqiy ishab chiqrishning mahsuloti abstract ob‟yekt (axborot, model)
iste‟mol predmeti sifatida namoyon bo‟ladi.
Ayni vaqtda o‟quvchilarda axborot texnogiyalarini o‟quv jarayoniga qo‟llash
imkonyatlarini va ko‟nikmalarini hosil qilish asosiy ahamiyatga ega. Masalan:
- Ma‟lumotlar banki haqidagi bilimlarga ega bo‟lish;
- Reja tuzishda va kutilayotgan natijarni olish;
- Ishci o‟rilarga tegishli hujjatlarini tuzish va tartibga keltirish;
- Tashkilot yoki guruh taqdimot marosimini o‟tkazish;
- Reklamalarni loyihasini tuzish va reklama materiallarini tayinlash, hisobotlar va
shartnomalar tayyorlash;
- Mijozlar haqidagi ma‟lumotlar ro‟yxatini saqlash va u bilan ishlash;
- Mijozlarga xizmat ko‟rsatish madaniyatini oshirish;
- Telefon yoki Internet orqali xizmatni yo‟lga qo‟yish;
4
- Ishlab chiqarishning deyarli barcha sohalarida kompyuterlardan foydalanish.
Shu bois mehnat unumdorligi ko‟p jihatdan informatikaga bog‟liqdir.Bu borada
yaratilgan bir qator amaliy dasturlar mavjuddir.Ulardan biri Elektron jadval deb
ataluvchi MS .Excel dasturidir.
Zamonaviy kompyuterlarning dasturiy ta‟minotining tarkibiy qismiga
kiruvchi MICROSOFT OFFICE paketidagi asosiy dasturiy vositalardan biri
jadval protsessori deb ataluvchi MS Excel dasturidir. Excel WINDOWS operatsion
qobig‟i boshqaruvida electron jadvallarni tayyorlash va ularga ishlov berishga
mo‟ljallangan.
Elektron jadvalllar asosan matematik masalalarni yechishga mo‟ljallangan
bo‟lsada, uning tarkibiga kiruvchi vositalar boshqa sohalarga tegishli masalallarni
yechishga ham, masalan, formulalar yordamida hisoblash ishlarini olib borish,
grafik va diagrammalar qurishga ham katta yordam beradi. Shuning uchun
EXCEL dasturini o‟rganish muhim ahamiyat kasb etadi va har bir
foydalanuvchidan EXCEL bilan ishlay olish ko‟nikmasiga ega bo‟lish talab
etiladi. Bu esa mazkur muammoning dolzarbligini bildiradi.
Ushbuga oid A.Abduqadirov, M.Lutfillaev, E.Bidaybekov, M.Aripov,
R.Aloev, V.Kapteilinin, V.Lapaev kabi etuk olimlar tomonidan dasturlash tillari
imkoniyatlari va ularning amaliyotdagi o‟rni haqida qator ishlar amalga oshirilgan.
Biroq qaralayotgan muammo yuzasidan mavjud manbalarda MICROSOFT
EXCEL dasturi matematik formulalari va funkciyalari yordamida o‟quvchilarda
amaliy masalalar yechish usullari to‟laqonli ochib berilmagan. Shu sababli, ushbu
masala tadqiqot ob`ekti sifatida tajribalar tahliliga asoslangan holda o‟rganildi.
Inson o‟z ish faoliyati davomida ko‟pincha biror kerakli ma‟lumot olish
uchun bir xil, zerikarli, ba‟zida esa, murakkab bo‟lgan ishlarni bajarishga majbur
bo‟ladi. MICROSOFT EXCEL dasturi mana shu ishlarni osonlashtirish va
qiziqarli qilish maqsadida ishlab chiqilgandir.
5
Do'stlaringiz bilan baham: | 
