Bozorga kirish va chiqish strategiyasi
Biznesning yangi soxasiga kirishning quyidagi asosiy strategiyalarini kurib chiqish mumkin:
xarid qilish;
yangi ichki korxona;
xamkorlikdagi tadbirkorlik.
Xarid qilishda rivojlangan, yaxshi jixozlangan va kerakli xodimlarga eag bo`lgan kompaniyani xarid qilish mumkin. Yangi ichki korxona biror narsaning (binolar, asbob-uskunalar, xodimlar, taqsimot kanallarining) yuqligidan yoki boshqacha qilib aytganda «bir varaq toza qog’ozdan» boshlanadi. Biror strategiyani tanlash bir qator omillarga bog’liqdir:
kirish tusiqlari (ular maxsulotlarning differentsiatsiya darajasiga, qiymat ustunliklariga va ishlab chiqarish kulamidan tejash imkoniyatlariga bog’liq bo`ladi; ular qanchalik katta bo`lsa, xarid shunchalik foydali bo`ladi);
yangi biznesning kompaniyadagi mavjud bizneslar bilan bog’liqlik darajasiga (ular qanchalik katta bo`lsa, kirish tusiqlari shunchalik past bo`ladi);
kapital qo’yilmalarning uzini oqlash tezligiga (shunda xarid yanada foydaliroq bulishi mumkin).
kirishning muayyan modeliga xos xatarga;
tarmoqning xayot tsikli bilan bog’liq omillarga.
Umuman olganda, yangi ichki korxona quyidagi sharoitlarda eng maqbul bulishi mumkin:
tarmoq tug’ilish yoki o`sish bosqichlarida bo`lsa;
kirish tusiqlari past bo`lganda;
yangi o`rta korxonalarning mavjud biznesi bilan yaqindan bog’liq bo`lganda;
kompaniya investitsiyalarni qaytarish va xatarlar bilan bog’liq tashvishlarga rozi bo`lsa.
Xarid quyidagi xollarda maqbul bo`ladi:
yetuklik bosqichidagi tarmoqda;
kirish tusiqlari yuqori bo`lganda;
yangi biznes mavjud o`rta korxonalarga bog’liq bulmaganda (kompaniya bog’liq bulmagan diversifikatsiya strategiyasiga rioya qilganda);
kompaniyada investitsiyalarni qaytarish va yangi tadbirkorlik xatari xaqida ortiqcha tashvishlanishni istamaganda.
Portfel taxliliga oid atamalarda portfeliga «so`roq belgilari» kuproq kerak bo`lgan kompaniyalar uchun yangi ichki korxona juda mos keladi. Kompaniyaga
«rivojlangan g’oliblar» yoki «daromad ishlab chiqaruvchilar» kerak bo`lganda ham xaridlar maqsadga muvofiqdir (9.3-jadval).
Shuni ham nazarda tutish kerakki, sotib olish strategiyasi etarlicha ishlab chiqilmasa, «g’oliblar»ni yoki «daromad ishlab chiqaruvchi»larning urniga portfelda
«kuchuklar» paydo bo`lib qolishi mumkin. Bunga quyidagilar sabab bulishi mumkin:
kompaniya turli korporativ madaniyatlarni integratsiyalashga uringanda kupincha qiyinchiliklarga duch keladi;
kompaniya sinergizmning potentsial samarasiga ortiqcha baxo beradilar;
sotib olish katta xarajatlarga sabab bo`ladi;
kompaniyalar kupincha sotib olishdan kuzlanayotgan maqsadlarni aniq tasavvur qila olmaydilar.
Yuqorida aytib utilganidek, portfelni boshqarish texnikasiga oid atamalarda yangi ichki korxonalar «so`roq belgilari» sifatida ishtirok etadi. Quyidagi tipik xatolarni xisobga olish xatolar extimolini kamaytirishga imkon berishi mumkin:
kirishning kulami kichik;
yangi tadbirkorlik yomon tijoriylashtiriladi;
korporatsiya menejeri tadbirkorlik jarayonini yomon boshqaradi.
Biznes kichik yoki katta bo`lganda bozorga kirish xhajmi, daromad va pul oqimlari o`rtasidagi mutanosibliklarni quyidagi grafik orqali ifodalash mumkin.
Daromadlik darajasi. Pul yo’qotishlar
Katta xajm Kichik xajm Vaqt
Do'stlaringiz bilan baham: |