2.’’General Motors Uzbekistan’’ kompaniyasining tarixi

Biznes hajmining daromadlarga va pul oqimlariga ta’siri

Biznes kichik bo`lganda zararlar ham kichik bo`ladi, biroq uzoq muddatli istiqbolda katta xajmlar qaytish tezligining katta bulishiga sabab bo`ladi.

Ba’zi xollarda kompaniyalar sotib olish strategiyasining ichki yangi tadbirkorligini afzal kuradilar, biroq ular yangi investitsiyalar zarurligidan, yangi xatarlardan xavfsiraydilar (masalan, «rivojlanayotgan g’olib»larning tug’ilish va o`sish bosqichlarida). Bu ularning xamkorlikda tadbirkorlik qilishlariga olib keladi va yangi loyixalarning investitsiyalari va xavfini innovatsiyalashga imkon beradi.
Ammo ushbu kirish usulining quyidagi kamchiliklari borligini ham aytib utish kerak:

• investitsiyalarni va xatarlarni innovatsiyalashdan tashqari, yangi ishning etarlicha daromadli bulishi ham kafolatlanishini talab qiladi;

  
  

• bunday xamkorlikka kirishayotgan kompaniyalar «nou-xau»dagi ustunlikni qo’ldan boy berib qo’yishlari ham mumkin;

  
  

• xamkorlar, ayniqsa, biznes falsafalari, rejalashtirish istiqbollari, investitsiyaning ustivor yunalishlari turlicha bo`lganda bir-birini nazorat qilishlari lozim, aks xolda ziddiyatlar vujudga keladi.

  
  

Odatda, kompaniyada «yutqazuvchilar» yoki «so`roq belgilari» kup bo`lsa, ba’zida esa «rivojlanayotgan g’oliblar» kup bo`lganda ham ketish talab qilinadi. Kompaniya bu xolda uch xil strategiyaga ega bo`ladi:

• 
  «Yechintirish»;
  
• 
  «hosilni yig’ib olish»;
  
• 
  «tugatish».
  

«YEchintirish» biznesni boshqa kompaniyaga sotishni yoki kompaniyaning ichkaridan turib boshqarilishini uz ichiga oladi. «Rivojlanayotgan g’oliblar» yoki ba’zi hollarda «so`roq belgilari» oson sotiladi, «yutqazuvchilar»ni sotish esa juda qiyin kechadi.

«Xosilni yig’ib olish» kompaniya ushbu tarmoqdan chiqayotganda pul oqimlarini oqillashtirish uchun sarmoyalarni qaytarib olishni nazarda tutadi. Ichki pul oqimlarini ko’paytirish uchun firma boshqaruvi yangi sarmoyalarni bartaraf qiladi yoki cheklaydi, foydalanish xarajatlarini cheklaydi. ITTKI xarajatlarini pasaytiradi. O’tgan omadli davrlar foydasini sarflaydi. Buning samarasi 14-rasmda keltirilgan.