27- расм. Занжирли тракторларнинг буриш механизмлари

Ушлаб турувчи ғалтак. Ушлаб турувчи ғалтак гусениса занжирини ортиқ даражада осилиб қолишидан сақдайди ва уни тўғри йўналишини таъминлаб, ён томонга чайқалтирилмайди. Ушлаб турувчи ғалтаклар таянч катокларига нисбатан кам юкланган, чанг ва лойлардан анча сақланган бўлади. Шундай бўлишига қарамай улар хам чанг ва лойлардан яхши химояланган бўлиши керак. 59-расмда ДТ-75 ва Т-4А тракторларини ушлаб турувчи галтакларини тузилиши келтирилган.

5 9- расм. Ушлаб турувчи ғалтакларнинг тузилиши.
а - ДТ-75 тракториники. 1-кронштейн, 2-болт, 3-ўқ, 4-қалпоқ, 5-зичлагич корпуси, 6-резина белбоғ, 7-болт, 8,10-шарикли подшипник, 9-губчак, 11-зичлаш шайбаси, 12-гайка, 13-чекловчи шайба, 14-қистирма, 15-қопқоқ,16-конуссимон тиқин, 17-қалқон, 18-зичловчи резина халқа, 19-зичловчи халқа, 20-кичик зичлаш халқаси, 21-резина гилоф, 22-пружина, 23-қисувчи шайба.
б - Т-4А тракториники. 1-каток роликли, 2-каток ўқи; 3-зичловчи қистирма, 4- роликли конуссимон подшипник, 5-тиқин, 6-қопқоқ, 7-гайка, 8-зичлаш шайбаси, 9- болт, 10-зичлагични корпуси, 11-зичловчи резинали халқа, 12-катта зичловчи халқа, 13-резина-мсталли зичлагич, 14-кронштейн, 15-кичик зичловчи халқа.
ДТ-75 тракторини ушлаб турувчи ғалтаги асосий қисмини айланувчи губчак 9 ташкил етади (59- а-расм). Губчак чўяндан қуйма усулда тайёрланган айланасимон ғовак детал бўлиб, икки чеккасидаги қалинлаштирилган қисимини ташқи сиртида шакл берилган таянч қирралари мавжуд. Ички қисимида еса подшипниклар учун жой очилган. Шакл берилган таянч қирраларига алмаштирилиши кўзда тугилган резина белбоғ 6 кийгизилган. Резина белбоғ чиқиб кетмаслиги учун зичлагич 5 ва қопқоқ 15 орқали қисиб қўйилган.
Ушлаб турувчи ғалтакларни мойлаш учун мой қопқоқ 15 да ўрнатилган тиқин 16 ёрдамида беркитиб қўйилган тешик орқали қуйилади.
Т-4А тракторини ушлаб турувчи пўлатдан ясалган ғалтаги хам иккита роликли конуссимон подшипник 4 да айланади, 59- б-расм. Ўқ 2 нииг четки қисими кронштейн 14 га қоқиб қўйилган. Кронштейнни ўзи еса болтлар ёрдамида гусенисали харакатлантиргич аравасини рамасига қотирилган.
Ушлаб турувчи ғалтакни еркин айланиши учун маълум оралиқ зарур бўлиб, унинг қиймати 0,3...0,5 мм атрофида бўлади, Ушбу оралиқ гайка 7 орқали ростланади.
Бунда хам мойлаш учун қопқоқ 6 да тешик қўйилган бўлиб, у одатда тиқин 5 ёрдамида ёпиб қўйилади.