22-mavzu. Yalpi talab va yalpi taklif reja

Valyuta kurslari. Boshqa valyutalarga nisbatan milliy pul kursining o’zgarishi sof eksportga va demak Yalpi talabga tasir ko’rsatadi. Faraz qilaylik, ienaning dollardagi narxi o’sdi. Bu dollarning ienaga nisbatan qadrsizlanganligi va iena kursi ko’tarilganligini bildiradi. Dollar va iena o’rtasidagi yangi nisbat natijasida yaponiyalik istemolchilar ienaning malum summasiga ko’proq dollar sotib olishi mumkin. Demak, yaponiyalik istemolchilar uchun amerika tovarlari yapon tovarlariga qaraganda arzonroq bo’ladi. SHu bilan birga amerikalik istemolchilar dollarning malum summasiga yapon tovarlarini nisbatan kamroq miqdorda sotib olishi mumkin. Bunday holda AQSH eksportining o’sishi, importining esa kamayishi holatini kutish mumkin. Sof eksportning ko’payishi o’z navbatida AQSH iqtisodiyotida Yalpi talabning ko’payishiga olib kelishini bildiradi.
2. Yalpi taklif tushunchasi va uning tarkibi. Yalpi taklif miqdoriga tasir qiluvchi omillar

Iqtisodiyotni muvozanatli yuritishda Yalpi taklif va unga tasir etuvchi omillarni bilish muhimdir.

Yalpi taklif (aggregate supply, AS) – mamlakatda muayyan vaqtda ishlab chiqarilib, narxlarning muayyan darajasida sotishga tayyor turgan, o’zining ijtimoiy nafliligi, turlari, sifati, miqdori va ijtimoiy qiymati bo’yicha shu davrdagi talabga javob beradigan barcha tovarlar va xizmatlar hajmidir. Bu narxlarning har xil mumkin bo’lgan o’rtacha darajasida milliy ishlab chiqarishning mavjud real hajmini ko’rsatadi.
Yalpi taklif turli xil ishlab chiqarilgan istemol tovarlari va xizmatlardan hamda investiciya tovarlaridan iborat bo’ladi. Bundan tashqari Yalpi taklifga uy xo’jaliklari taklif qiladigan ishchi kuchi resurslari ham kiradi. Albatta ishlab chiqarilgan va sotishga mo’ljallangan istemol tovarlari va xizmatlari ham, shuningdek, investiciya tovarlarining turlari ham juda ko’p va turli-tumandir. Lekin Yalpi talab o’zining ijtimoiy zaruriy nafliligi bilan, yani o’zining turlari, miqdori va sifati bo’yicha hamda ijtimoiy qiymati bo’yicha shu davrdagi ishlab chiqarish va jamiyat a`zolari talabiga mos kelishi kerak.
Bu boĝliqlik Yalpi taklif egri chiziĝida aniq aks etadi .