2021-yil 25-noyabr 2021-yil

KPI
тизими
"X"
ва
"
У
"
назарияси
Кутиш
назарияси
Эҳтиёжлар
устунлиги
назарияси
Адолатлилик
назарияси
1-расм. KPI тизимини қўллаб-қувватловчи асосий дастаклар.
KPI тизимининг тарихий шаклланиши АҚШнинг Гарвард бизнес мак-
таби профессорлари томонидан ўтган асрнинг 80-90-йилларида яратил-
ган 
Management by Objectives 
тизимига
 
боғланади
. 
Management by Objectives 
– мақсадни бошқариш,
 
яъни,
 
“фаолиятнинг келгусидаги натижаларини олдин-
дан кўра билиш орқали ва уларга эришиш йўлларини
 
белгилаб олиш методи-
каси” асосида ўз миссияси ва стратегик вазифаларини бажариш учун мақсадли 
кўрсаткичларни белгилаш ҳамда уларнинг бажарилиш ҳолати тўғрисидаги маъ-
лумотларни манфаатдор шахсларга ошкор қилиш бўйича “Мувозанатлашган 
кўрсаткичлар тизими” ишлаб чиқилган. KPI тизими
 
– ушбу тизимнинг замона-
вий кўриниши бўлиб, ривожланган давлатларда деярли 40 йилдан буён ҳамда 
Россия ва МДҲ давлатларида 15 йилдан буён самарали фойдаланилиб келин-
моқда
70
.
70 
Кубатиева Ф.Б. KPI – каждому по способностям // Кадровая служба и управление персоналом предпри-
ятия. 2019. № 10. ст 34-35

---

233
Тадқиқот натижалари ва таҳлил.
Юқоридаги фикрлардан келиб чиқиб, 
KPI тизимида фақатгина моддий рағбатлантириш орқали қўйилган мақсадларга, 
мувафаққиятга эришиш мумкин, деган хулоса бериш нотўғри, албатта. Замона-
вий менежментнинг асосчиси Питер Фердинанд Дракер “Кучли лидерларнинг 
самарали бошқаруви ва муваффақияти асосини ходимларнинг самарали ишлаш-
га бўлган мустақил истаги ташкил этади”, деб таъкидлаган
71
. Меҳнат жамоасида 
ўз касбидан мамнун ва раҳбар билан дўстона муносабатни сақлаб қолган ходим-
ларнинг қолган ҳамкасбларига нисбатан меҳнат унумдорлигини юқори бўлиши 
ҳақиқатан ҳам IBM ва Жанубий Кореянинг “Lotte” корпорацияси мутахассис-
лари томонидан ҳам исботланган бўлиб, улар ходимларнинг фаоллиги ва иш са-
марадорлиги ўртасидаги тўғридан-тўғри боғлиқликни аниқладилар. 
151