2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

Xavfning obyektiv asosi 
– 
«Inson-muhit» tizimining gomogen (bir tur) holda bo‘lmasligi(Bularga mehnat 
predmetlari, mehnat vositalari, texnologiya, tabiiy hodisa kabilar kiradi); 
 
Xavfsiz mehnat sharoitlari
– 
biror baxtsiz hodisa, jarohatlanish va kasb kasalliklariga olib 
kelmaydigan mehnat sharoitlari;
 
Mehnat xavfsizligining standartlar tizimi - MXST (SSBT - sistema standartov bezopasnosti 
truda
)
– ishlab chiqarish jarayonlari hamda jihozlar xavfsizligini ta’minlashga, xavfsiz va 
sog‘lom mehnat sharoitlari yaratishga qaratilgan meyoriy-texnik hujjatlar kompleksi(Bu 
SSBT standartlari davlat(GOST), respublika (RST), tarmoq (OST) standartlariga bo‘linadi 
hamda xavflilik turlari bo‘yicha meyor va talablar standartlariga bo‘linadi);
 
Mehnat muhofazasining nazariy asoslari
–
hayot faoliyati xavfsizligining o‘quv-darslik 
asosida mehnat muhofazasining ilmiy yo‘nalishdagi nazariy bilimlarni beruvchi qismi;
 
Bu mehnatni ilmiy tashkil etish(НОТ- научная организация труда)
– 
mehnatni unda 
yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan zararli va xavfli omillar, baxtsiz hodisa va kasb kasalliklariga 
olib kelishi mumkin bo‘lgan omillar, bu omillarni bartaraf etishni ilmiy asoslangan holda 
tashkil etish); 
Instruktaj (yo‘riqnoma) - 
ishlab chiqarish korxona va tashkilotlarida ishlab chiqarish 
jarayonlari davrida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavf, baxtsiz hodisalar hamda 
jarohatlanishlar kelib chiqishi, unga qarshi kurash chora-tadbirlarning tizimi to‘g‘risidagi 
tushunchalar to‘plami; 
Kirish instruktaji 
–
yangi ishga kiruvchilarga, amaliyot o‘tash uchun borgan o‘quvchilar va 
xizmat safariga borganlarga o‘tiladigan instruktaj(Buni korxonaning bosh muhandisi yoki 

---