2-modul “Statistika va ekonometrika” kafedrasida bakalavriat ta’lim yo’nalishi talabalari uchun “Statistika” fanidan 1-on savolllari

t/r	Ko’rsatkichlar
Qiymati
1.	Yalpi ichki mahsulot	1714,5
2.	Iste’mol xarajatlari	120,0
3.	Davlat xarajatlari	36,5
4.	Eksport	802,0
5.	Amortizatsiya	450,0
6.	Sof eksport	432,5

Masala. Quyida shartli ma’lumotlar berilgan:

T/R	Ko’rsatkichlar	Bazis davr	Joriy davr	O’zgarishlar indeksi
1.	YaIM, joriy baholarda, mlrd so’m	3052,5	4004,0	1,312
2.	YaIM, bazis davri bahosida, mlrd so’m	3052,5	2050,0	0,672
3.	Pul massasining o’rtacha hajmi, mlrd so’m	1850,0	2200,0	1,189
4.	Pul aylanishining o’rtacha tezligi, marta	1,65	1,82	1,103

Yalpi ichki mahsulotning deflyatorini ikki usulda aniqlang:

1 pul massasining hajmi, pul aylanishining tezligi va YAIMning fizik hajmi indekslari asosida;
2 nominal va real YAIMlar hajmi bo’yicha.


Masala. Iqtisodiyotning tarmog’i bo’yicha quyidagi shartli ma’lumotlar mavjud:

Ko’rsatkichlar	Bazis davri	Joriy davr
Mahsulotlarni yalpi ishlab chiqarish qiymati, joriy baholarda, mlrd so’m	700	820
Mahsulotlarni yalpi ishlab chiqarish qiymatida oraliq iste’molining ulushi,%	46	50
Mahsulotlarni yalpi ishlab chiqarish qiymatida asosiy kapital iste’molining ulushi,%	8,2	10,0

Bundan tashqari, ma’lumki, hisobot davrida bazis davriga nisbatan baho darajasi yalpi ishlab chiqarishda o’rtacha 10,5%, oraliq iste’molida 5,0 % oshgan, asosiy fondlarga esa 2,1% pasaygan.

Aniqlang:
1) har bir davr uchun yalpi qo’shilgan qiymatni va sof qo’shilgan qiymatni;
2) taqqoslama baholardagi yalpi ishlab chiqarish, yalpi qo’shilgan qiymat va sof qo’shilgan qiymat bo’yicha fizik hajmi indekslarini.

Masala. Quyidagi shartli ma’lumotlar berilgan: (mlrdso’m)
1. Iqtisodiyotning yalpi foydasi 770
2. Yollangan xodimlarning mehnat haqi 750
3. Ishlab chiqarish va importga solingan soliqlar 280
4. Ishlab chiqarish va importga berilgan subsidiya 100
5. Mulk daromadlari:
- “qolgan dunyo”dan olingan 20
- “qolgan dunyo”ga berilgan 50
6. Xorij bo’yicha joriy transfertlar saldosi +16
7. Pirovard iste’molga sarflar 1170


Aniqlang:
1) yalpi ichki mahsulotni;
2) yalpi ixtiyoridagi daromadni;
3) yalpi jamg’arishni.


Masala. Quyidagi shartli ma’lumotlar asosida YAIMning hajmini bozor baholarida 3ta usulda aniqlang (mlrd so’m):

t/r	Ko’rsatkich	Qiymati
1.	Tovar va xizmatlarning yalpi ishlab chiqarishi, asosiy baholarda	11073
2.	Oraliq iste’moli (bilvosita o’lchanadigan moliya vositachiligi xizmatlari bilan birga)	5756
3.	Mahsulot va importga solingan soliqlar	1061
4.	Ishlab chiqarishga boshqa soliqlar	329
5.	Yollangan xodimlarning mehnat haqi	2670
6.	Pirovardida iste’molga sarflar: a)uy xo’jaliklarida b)davlat muassasalarida d)uy xo’jaliklariga xizmat ko’rsatuvchi notijorat tashkilotlarida	2660 1153 28
7.	Asosiy kapitalning yalpi jamg’armasi	1820
8.	Moddiy aylanma vositalar g’amlamasining o’zgarishi	119
9.	Tovar va xizmatlar eksporti	1255
10.	Tovar va xizmatlar importi	1204
11.	Mahsulot va importga berilgan subsidiya	648

Masala. Respublikada 2013-2020- yillar bo’yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud:

Yillar	YaIM, joriy baholarda, mlrd so’m	2013-yilga nisbatan YAIM deflyatori, marta	YAIM hajmi, 2013- yil bahosida, mlrd so’m	YaIM fizik hajmining o’sish sur’ati,%
				zanjirsimon	bazisli
2013	3255,6	1,0		-	100,0
2014	4925,3	1,452
2015	7450,2	2,111
2016	9844,0	2,677
2017	12261,0	3,105
2018	15923,4	3,770
2019	21124,9	4,652
2020	28190,0	5,671

Bo’sh ustunlarni yillar bo’yicha hisoblab to’ldiring va tegishli xulosa qiling.

Masala. Quyidagi shartli ma’lumotlar berilgan (mlrd so’m):
1. Tovar va xizmatlarning yalpi ishlab chiqarishi 1040
2. Moddiy xarajatlar-jami 500
shu jumladan amortizatsiya 80
3. Amortizatsiyalashtirilmagan qiymat 45
4. Oraliq ist’moli tarkibiga kiradigan boshqa elementlar 120
5. Ishlab chiqarish va importga soliqlar 72
6. Ishlab chiqarish va importga subsidiyalar 24
7.Ishlab chiqarishga boshqa sof soliqlar 18
8. Yollangan xodimlarning mehnat haqi 256
Yalpi ichki mahsulot va iqtisodiyotning yalpi foydasini aniqlang.


Masala. Hisobot davrida poyafzal fabrikasi tomonidan 2500 juft poyafzal, har bir jufti 95 ming so’mdan sotildi. Shuningdek, korxona tomonidan bolalar uyiga 1500 ming so’mlik mahsulot taqdim etildi. Bazis davrida ishlab chiqarilgan zaxiradagi tayyor mahsulotlaridan 150 juft poyafzal har birini 95 ming so’mdan sotildi. Bazis davrida har bir juft poyafzal 82 ming so’mdan sotildi. 2000 ming so’mlik mahsulot ishchilarga ish haqi o’rniga berildi.
Poyafzal fabrikasining yalpi mahsulotini hisoblang.


Masala. Hisobot yili yengil sanoat korxonalarida 380 mln so’mlik mahsulot ishlab chiqarilgan va sotilgan. Shu davr ichida barter usulida 47 mln so’mlik mahsulot ayirboshlandi. Tugallanmagan ishlab chiqarishning qiymati yil boshiga 9 mln so’m, yil oxiriga 12 mln so’mhi tashkil etdi. Sanoat korxonalari chetga sanoat harakteridagi 23 mln so’mlik xizmat ko’rsatishdi.
Hisobot yilida mahsulotni yalpi ishlab chiqarish hajmini aniqlang.
Masala. Joriy yilda viloyatdagi yengil sanoat korxonalari tomonidan 700 mln so’mlik tayyor mahsulot sotildi. Bundan tashqari barter bo’yicha ayirboshlangan mahsulot qiymati 95 mln so’m. To’liq texnologik jarayonga ega bo’lmagan mahsulot yil boshiga 75 mln so’m, yil oxiriga 91 mln so’mni tashkil etgan. Ishchilarga mehnat haqi o’rniga 30 mln so’mlik mahsulot berilgan.
Joriy yilda viloyatdagi yengil sanoat korxonalarining mahsulot va xizmatlarni qiymatihi aniqlang.


Masala. Metallurgiya korxonasining iqtisodiy faoliyati bo’yicha quyidagi ma’lumotlar keltirilgan. (mln so’m):

Ko’rsatkichlar	Bazis davr	Joriy davr
Sotilgan tayyor mahsulot	5400	6100
Barter bo’yicha ayirboshlangan mahsulot	1400	650
Tugallanmagan ishlab chiqarish yil boshiga	614	945
yil oxiriga	580	700
Chetga ko’rsatilgan sanoat xarakteridagi xizmatlar	800	340
Jihozlarni kapital ta’mirlash	450	960

Aniqlang:
1) bazis va joriy davrlarda yalpi ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatini;
2) yalpi ishlab chiqarilgan mahsulotlar tarkibini;
3) yalpi ishlab chiqarilgan mahsulotlar dinamikasini.


Masala. Kimyo mahsulotlari ishlab chiqaruvchi korxonaning faoliyati bo’yicha quyidagi ma’lumotlar keltirilgan (joriy baholarda mln so’m)

Ko’rsatkichlar	Bazis davr	Joriy davr
Sotilgan tayyor mahsulot va yarim tayyor mahsulot	160	250
Sanoat xarakteridagi ko’rsatilgan xizmatlar	40	48
Tayyor mahsulot va yarim fabrikatlarni barter bo’yicha ayirboshlash	15	12
Ishlab chiqarish bo’linmalariga berilgan mahsulotlar	60	84
Ishchilarga natura ko’rinishidagi mehnat haqi	2	1
Tugallanmagan ishlab chiqarish: -yil boshiga -yil oxiriga	7 11	21 16
Zaxiradagi tayyor mahsulotlar -yil boshiga -yil oxiriga	90 65	45 40

Aniqlang:
1) Har bir yil bo’yicha sanoat korxonasining yalpi mahsulotini;
2) yalpi ishlab chiqarishning salmog’ini va uni o’zgarishini.


Masala. Mashinasozlik korxonasi joriy yilning mart oyida 73 mln so’mlik mahsulot sotgan. Bundan tashqari 50 mln so’mlik yarim tayyor mahsulot ishlab chiqilgan va sotilgan. Shu vaqt ichida korxona tomonidan chetga sanoat xarakteridagi 75 mln so’mlik xizmat ko’rsatilgan.
Korxonaning mart oyidagi mahsulotlari va xizmatlari qiymatini aniqlang.

Masala. Hisobot yili avtomobil zavodi tomonidan 660 mln so’mlik mahsulot sotilgan. Shundan zaxiradagi tayyor mahsulotni sotish natijasida 120 mln so’m olingan. Shuni takidlash joizki zaxiradagi tayyor mahsulotlar qiymati joriy yili bazis yilga nisbatan 20 % oshdi.
Avtomobil zavodining mahsulotlari va xizmatlari qiymatini aniqlang.


Masala. Tumandagi fermer xo’jaliklari bo’yicha don ekinlarining hosildorligi haqida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan: